12- AS INXECCIÓNS DE PEPE O DE DORA.

Como a maioría dos nenos da miña época fun criado a base de leite materna, coma tamén da leite que procedía do ordeño diario da vaca que tiñamos na casa, e para reforzar un pó de Pelargón , unha fariña lacteada, que apareceu no mercado español en 1944, o cal alimentou a unha gran maioría de nenos dos anos 50 e dos 60. A aqueles nenos chamáronselle a “xeración do Pelargón”.

Seica eu o nacer pesei  preto de cinco quilos, e durante uns anos con esta alimentación tan completa estaba feito un rixón.

O Pelargón era moi utilizado como complemento alimentario (contábamo a miña nai cando falabamos de que os meus fillos eran pouco comedores) , porque eu non recordo o Pelargón, do único que recordo de tan pequeno e do chupete que non quería soltar por nada do mundo, o que non sei é que quizáis non cheguei a probar o primeiro leite “doce” que a principios dos anos 60 lanzouse ao mercado coa marca NIDO (disto miña nai non chegou a decirme nunca nada) , seguramente porque en casa facíanse uns ricos bocadillos coa nata que se producía ao ferver o leite da nosa vaquiña Pinta, ou porque tamén me daba de vez en cando a probar daqueles botes de leite condensada da marca La Lechera, os cales recordo expostos pola estantería da taberna o carón da crema do calzado e das caixas dos mistos.

Pero deixaronme de dar Pelargón e comencei a flaquear….

As visitas a farmacia daqueles tempos, buscando vitaminas e outras medicinas…

Os anos 60/70 eran anos en que si acudías á botica non atopabas como hoxe en día a cantidade de produtos que hai nela, hoxe en día parecen case supermercados e pouco teñen que ver con aquelas dos meus anos de raparigo.

Quen non recorda aqueles cheiros característicos das farmacias ?

Entrabas e comezabas a respirar a dor e a enfermidade naquel habitáculo composto de multitude de estanterías cunha serie de botes que contiñan polvos para preparar  ungüentos, herbas etc. Cada un deses botes cos seus nomes por fóra, que eu non conseguía adiviñar que podía ser o que tiñan dentro dado que a denominación de moitos daqueles produtos éranme totalmente descoñecidos.

Non existían publicidade con dibuxos que chamasen a túa atencion, nin coloridos que fixesen máis atractivo o que alí se vendía, non, alí respirábase a alcohol e mercromina, e acudíamos para que nos deran algún medicamento para aliviar a dor.

Pero é que antes si ías a unha botica non era para nada agradable, ou ben se ía a pedir algunha vitamina para abrir o apetito (a miña nai empeñábase en que non comía e non facía máis que traerme aquel Calcio 20 e aquelas ampollas de ferro), que sabor máis raro tiñan ! Como o do aceite de bacalao ! Que amargo por Deus !

Co paso dos anos pasamos do neno non me come, ao neno non me estuda e suspéndeme todo, que cruz. Pola taberna escoitei unha vez que corría o rumor de que existían unhas pastillas máxicas coas que che pasabas a noite estudando, superconcentrado, coma se nada….Claro, era unhas pastillas de nome Centramina, unha anfetamina que che poñia a cen. Eu non cheguei a tomar ningunha, xuro.

Falando de boticas, eu fíxenme co paso dos anos moi cliente da de Adelaida Herreros, situada nunha esquina da Praza de Curros Enríquez, nos recreos que nos daban no  colexio de Buela aproveitabámolos para ir buscar o bocadillo de bonito con… a de Rios, e ás veces ía a recados  a buscar á de Herreros un produto ‘mata dores’ coñecido por linimento de Sloan. Aquel ungüento aplicábase para todo tipo de dor, eu levábao para cando iamos xogar ao fútbol ao Chan do Monte, logo de recibir unas cantas  ” caricias ” durante o partido, recorrías ao linimento, era man de santo.

Para aqueles que non probamos a Centramina, a veces tamén pasaba que de tanto estudiar entrábanos unha dor de cabeza insoportable, aí aparecía en escena unhas pastillas as de cor rosas que tiñan o nome de Optalidón, eran efectivas ao pouco tempo, cando se descubriu que contiña anfetamina retiráronas do mercado, dicían que non funcionaban, que non rendían igual…..jaaaa, daquela xa estábamos colocados dunha maneira ou de outra !

Tamén recordo que naquel botiquín de casa non faltaba a mercromina, durante anos era o antiséptico que o usabamos cada dous por tres, aínda que teño que dicir que moitas das veces que me facía unha ferida xogando cos amigos ao fútbol, ou ao ir buscar niños, ou meténdome por sitios que un saía sempre con algún rasguño, o meu primeiro antiséptico era un pouco de terra encima da ferida, ao pouco tempo xa paraba de sangrar….oes, cicatrizaba o momento.

Pero o que si me deixou marcado na miña niñez foron aquelas INXECCIONS!!!

Daquela era o máis socorrido, a mínima que te encontrabas mal, pinchazo que Deus te criou !

Só recordo a unha persoa poñermas, Pepe o de tía Dora, ainda que na parroquia había máis xente coma Digna a da Rons, Antonio Alvite é a señora Rosa de Tilve, pero Pepe era o que  máis reputación a hora de poñer as inxeccións.

Pepe toda a súa vida traballou de carpinteiro, e cando chegaba a súa casa poñiase preparado para pinchar os veciños  que anteriormente xa habían falado con él para quedar a unha hora axeitada, pois tamén a veces tiña que ir a casa de algún enfermo encamado. Muitos dos veciños que pasamos polas mans desta xente temos que estarlle agradecidos.

Cando non había máis remedio que recorrer ás inxeccións alí víasme ao meu pai e a min achegarnos a casa de Pepe, salíamos da taberna andando cara Pidre, que momentos de angustia pasaba, que mal iba ! Tiña a sensación de que iba para o matadeiro ! Que pesadelo ! Cando tiña que ir ao médico e me recetaba unhas cantas caixas de inxeccións xa me entraba o tembleque.

Daquela recorriamos a unha persoa de confianza para que nos puxese as inxeccións, e Pepe era bo profesional, estou pensando en cantos cus pincharia ? Sabe Dios ! Supoño que si algún dos que estades a leer esto pasantes polas súas mans….

Desde que che ías achegando ao portal da súa casa xa ías cagado, e non vos digo si escoitabas os gritos dalgún neno que estivese recibindo o pinchazo naquel momento de chegar eu ao portal ! Que nin dicir ten do que eu desde que saía da miña casa íalle dicindo ao meu pai, que si xa estaba mellor, que xa non quería pincharme, que cun optalidón xa me pasaba a dor….pero non había forma de convencelo, alá ibamos andando cara a casa do practicante…..mentres eu interiormente xuraba que nunca máis ía dicir que me doía algo.

Pero non había marcha atrás, o meu pai xa estaba chamando ao portal de Pepe, eu xa empezaba con unha sudoración por todo o corpo. Entrabas e mandábache pasar ao cuarto que tiña destinado para eses menesteres, mentres me mandaba baixar o pantalón Pepe marchábase un momento á cociña para ferver aquelas xeringuillas que antes pasaba por diante dos meus ollos como dicindo isto é o que che espera rapaz!!

Ao pouco tempo volvía Pepe coas xeringuillas e colocábaas nunha mesa, unha ampla representación por si algunha delas torcíase ao introducirma nas miñas nalgas, eu tremía como unha vara verde, mentres Pepe achegábase con aquel frío algodón que empapado en alcohol desinfectaba a zona onde me soltaba unha losqueada e seguidamente a punta da xeringuilla ! Uf que dor ! E non che digo nada si tocábanme aquelas inxeccións que dicían que eran de aceite ! Que tiña que ir introducindo o líquido moi lentamente co consiguiente dobre dor.

Juanito ! Xa está ! Hai que ser máis valente rapaz ! Xa está, mañá espéroche a estas horas outra vez !

Aínda recordo sendo xa máis maior que ía eu só a poñer algunha inxección desas de “aceite”, a volta a casa era eterna, ía completamente coxo, a perna onde me poñía a inxección paralizáballeme completamente.

Hoxe ainda é o día que vexo a Pepe o de Dora que cando nos encontramos véxolle para as mans, non vaia a ser que me queira poñer outra inxección !

4- A PRIMEIRA COMUÑÓN

HOXE FAI CINCUENTA E TRES ANOS DA MIÑA PRIMEIRA COMUÑÓN (16/06/1968)

Un dos meus recordatorios.

O ano 1968 para min, e supoño que para todos os que fixeron a comuñón comigo, foi un ano especial. Foi un ano no que sucederon feitos moi sinalados por todo o mundo, nese ano as noticias aínda chegaban a contagotas e ao xeito que querían os que gobernaban naquel entón. Un 1968 onde prácticamente case todos os meses deste ano as grandes potencias ensaiaban as súas bombas, as probas atómicas eran a demostración de mostrar quen era o máis poderoso. Tamén querían demostrar o seu poderío enviando á lúa os seus “aparatos supersónicos”, Estados Unidos lanzaba o seu Apolo V, meses despois a Unión Soviética facía o mesmo.

Nós eramos uns nenos, á maioría das noticias que nos chegaban non lles faciamos moito caso, pero algunhas eran habituais falar delas á hora de comer, na mesa, alí os nosos maiores comentaban a guerra do Vietnam, o asasinato de Robert F. Kennedy, o atentado de Eta…

Pero tamén foi un ano que nos deu alegrías, unha delas cando Massiel gaña o Festival da Canción de Eurovision, canto tempo pasamos cantando o La, la, la !!! Ou as cancións dos Beatles ! No seu esplendor !

E aqueles resumos dos XIX Xogos Olímpicos de México, os cales motivounos para que fixésemos competicións entre nós, de salto, lanzamento, carreira etc., eran tempos felices…pero o que máis felices fíxonos foi éste día, era o noso día , único e irrepetible, era nosa Primeira Comuñón…

O noso cura era D. Benito e a catequesis realizabámola logo da misa, todos os domingos.

Pero antes de entrar a misa todos os nenos reuniámonos ao redor dun balón e celebrabamos os partidos na leira que había por detrás da Igrexa, aproximadamente no lugar que se atopa o palco da música, antes deste palco existía un muro que dividía a Casa do Pobo e a Igrexa, nós tiñamos xa un paso feito para ir á leira, as nenas tamén acudían ao mesmo lugar, pero daquela non xogaban ao fútbol e entretíñanse xogando á goma ou con algún xogo que daquela estivese de moda, outras veces xogabamos todos xuntos, como por exemplo cando xogamos ao escondite.

Uns días antes da Comuñón compráronme a roupa, o típico traxe de marinero que me gustaba porque levaba incluído un silbato e era a miña maior ilusión ao saír da misa de empezar a tocalo jajaja.

Chegou o día e recordo que ao saír de casa case me caio debido aos zapatos de suela recentemente estreados e que case non sabia andar con eles, a miña nai avisábame : ten coidado Juanito, non vaias caer e manchar o traxe e pódesche lastimar ! Mira por onde vas !

Desde a Rons ata a Igrexa fun andando todo guapo e orgulloso co meu traxe e aqueles zapatos brancos, iso si con moitísimo tino para que non me escorregase por aquel camiño que comparado a como está hoxe non cambiou prácticamente nada no seu estado lamentable.

Desde o aparcadoiro da Taberna dá Rons ata a casa de Moncho o Jaxe, había unha elevación do terreo, era un muro de terra que usabamos de camiño para trasladarnos, anos despois os de estradas rebaixárono e puxérono ao mesmo nivel que a estrada, quedou desde aquel día igual a como está agora, un lugar que deixaron daquel xeito e parece non ter solución de que nolo arranxen dunha vez por todas.

Uns metros máis adiante tiñamos que cruzar a estrada, con moita atención ao que faciamos, pois o tráfico de coches naqueles anos era elevado, non existía a autopista e a circulación era sumamente alta.

Cruzabamos correndo á altura da antiga escola situada na casa da señora Hermosinda, subiamos polo camiño que leva á Igrexa, recordo aquel camiño todo enlosado de pedra, que precioso era, e como a modernidad enterrouno cunha capa de alquitrán encima.

Aquel domingo ao chegar á Igrexa non había partido, as circunstancias eran evidentes, nin as nenas nin os nenos estabamos para empezar ás presas detrás dun balón ou empezar a saltar á goma.

Eu ía acompañado dos meus pais, avós e padriños, cando chegamos á igrexa, aí estaban os meus amigos, guapísimos todos, entramos ao pouco intre no interior e daquela os nenos colocabámonos ao redor do cura, non puidemos parar en toda a misa e cando ía a comulgar por primeira vez fíxolleme un nudo no estómago, eu non sabía moi ben que significaba, era moi xoven, pero gocei do día todo o que puiden.

A misa celebrouse con toda a normalidade do mundo e despois viñeron as fotos e o reparto das postales de recordo da miña Primeira Comuñón, aquí os meus recordos lévanme a un momento de incerteza, non recordo si fixemos unha foto en grupo, supoño que si, pois teño no meu poder fotografias en de anos anteriores e posteriores da foto en grupo dos nenos e nenas que realizaron a Comuñón con D. Benito o cura, eu só teño tres, unha só,outra cos meus padriños e unha terceira cos meus pais e avós, esta foto realizada xa na Taberna da Rons.

Aquelas fotos, tanto as miñas como as demais que nos facían eran sen probas nin nada, naturais do todo, tal cal saían.

Logo de realizar as fotos dirixímosnos cada un á súa casa, onde tiñamos o banquete preparado, o día anterior a miña avóa e a miña nai afanáronse en ter unha comida especial para ese día para celebrar cos invitados que ía ter, a miña familia máis achegada, os de casa e os de Campañó.

Cando foron chegando a casa fóronme entregando os agasallos, un xogo de bolígrafos, un prato sopero, outro llano, unha cunca….un cuberto cun coitelo….todo gravado coa frase : Recuerdo de mi Primera Comunión . Tamén o meu primeiro reloxo ! Que luxo !

E así foi a miña Primeira Comuñón, como seguramente a da maioría dos nenos e nenas que a celebramos por aqueles anos, en grao sumo sinxela pero coa maior ilusión do mundo.

Faríame moita ilusión ter unha foto do grupo de nenos e nenas, ou individualmente, na que aquel día celebramos xuntos a nosa Primeira Comuñón.

24- CAMPO DE FÚTBOL DO CHAN DO MONTE (CERPONZÓNS)

FOTOGRAFIAS DO CHAN DO MONTE.

2018

XUÑO DO 2018

O ALCALDE E O BALONAZO O FOTÓGRAFO 

O PRIMEIRO PENALTI

1- DE CANDO XOGABA AO FÚTBOL NO CHAN DO MONTE.

RECORDANDO OS AÑOS 60/70 CAMPO DO CHAN DO MONTE.

Non recordo ben cando subín por primeira vez ao Chan do Monte, quizais con seis ou sete anos, daquela época recordo aínda algúns veciños que xogaban ao fútbol e que para min era os meus ídolos, xunto cos xogadores do Pontevedra do Hai que Roelo.

Os irmáns Barragans, os Losada, os Iglesias e outros moitos máis eran para min os maiores do equipo, os que eu tiña como ídolos, aos poucos fun xogando con eles porque daquela non había tope de idade para xogar, eramos todos contra todos, non importaba a idade, chegabamos ao campo e os “capitáns” escollían o seu equipo favorito e así cada un ía escollendo os que vía mellores futbolistas, normalmente os que eramos malos ou máis pequenos quedabamos para o final, de recheo coma quen dí.

Cantos domingos xogamos no Chan do Monte ! 

Daquela o campo era unha parte de terra e outra de pedras, cos extremos ateigados de toxo e panascos, un camiño de carro cruzaba pola metade do campo, cousa que facía que as veces tiñamos que parar o partido porque pasaba o paisano coas súas vacas e o seu carro cargado de herba para a súa casa.

Cantos partidos xogamos con motivo das Festas do Patrón ! 

Cantos partidos de casados contra solteiros !

Contactábamos cos rapaces de Verducido, cos de Campaño, cos de Lérez…..acercabase o día do Patrón e había que xogar un partido especial con trofeo polo medio, comprabamos entre os xogadores da parroquia o trofeo, o cal unhas veces o trofeo quedaba na casa, e outras voaba para o equipo da parroquia que disputara connosco o encontro e resultou ganador.

Non nos gustaba nada perder e menos ter que entregar aquel trofeo en forma de copa que adoitabamos mercar na Joyería Suárez, cos cartos nosos que aforramos durante o ano, daquela non había ningunha empresa que patrocinase o trofeo.

No Chan do Monte non tiñamos de nada, absolutamente nada, tiñamos que mercar nós mesmos a equipaxe, o balón, ás veces repoñer as porterías …..nin tiñamos vestuarios, os únicos sitios para cambiarnos eran os piñeiros, si, debaixo dos piñeiros cambiabámonos, e no verán a nosa única ducha que tiñamos era o río Rons, despois do partido iamos camiño abaixo, a un lugar próximo onde había unha zona do río que está rodeada de rocas, parecía unha piscina, alí dabámonos uns chapuzons fantásticos.

Recordo que os meus pais non eran partidarios de que xogase ao fútbol, sempre estaban preocupados por si me iban romper unha perna, para que me deixasen ir xogar convencinos dicíndolle que como no campo non tiñamos nada de beber e nos intermedios de cada partido tiñamos sede podía subir na carreta dúas caixas de cervexas e venderllas aos que ían ao campo, tanto xogadores como os poucos espectadores que se achegaban ata o lugar, máis ben algún pai ou veciño que non lle chamaba o pegar patadas a un balón, pero para pasar a tarde do domingo viñannos ver xogar.Así estiven durante un bo tempo subindo caixas de cervexas, desde a Rons ata o Chan do Monte, eran máis de quinientos metros costa arriba, polo que cando chegaba estaba reventado, quizais radique o de poñerme porteiro para descansar do esforzo realizado.

E aínda teño en mente a primeira vez que ocupando a posición de porteiro gañamos o primeiro trofeo na miña etapa de futbolista, foi en Lérez, onde hoxe en día está situada a gran rotonda do Médico Ballina, había unha leira onde se disputaban os partidos, chegamos empatados aos penaltis e na tanda parei varios lanzamentos. Non recordo cantas paradas fixen, o que si recordo é que gañamos un pequeno trofeo que fomos a gardar na taberna do Nenas, alí era o noso lugar de reunión despois dos partidos.

Daquela cando tiñamos algún golpe ( entradas que se facían eran de tarxeta vermella directa ) sempre recorriamos ao linimento, non había outra cousa mellor.

Ás veces antes do partido aplicabámonolo e saíamos ao campo cunha calor impresionante e un cheiro que non había quen se puxese ao noso lado.

E así foi parte da miña infancia e de moitos veciños , inesquecibles eses anos no Chan do Monte, único lugar da parroquia onde tiñamos para pasar o día do domingo, a excepción do atrio da Igrexa que nos adaptabamos ao pouco terreo que alí había para xogar uns partidillos antes de entrar a misa.

Hoxe volvín ao terreo de xogo, xa non hai terra, nin pedras, nin toxos…..o que vin hoxe é un excelente campo, cos seus vestuarios e as súas gradas, o seu céspede, as porterías con rede….en fin, que non lle falta de nada.

Estando alí de novo, no remozado Chan do Monte viñéronme á mente os meus recordos daquela época, e tiven unha ilusión ao pisar o céspede, quería ser de novo aquel porteiro do Cerponzons, necesitaba sentir esa sensación de poñerme de novo debaixo da portería, para iso necesitaba dun voluntario que quixese tirarme un penalti, aproveitando a visita do Sr. Alcalde propúxenlle o reto, sen dubidalo nin un momento o Alcalde colleu de balón e foise cara ao punto de penalti, eu xa estaba camiño da portería desposuíndome polo campo adiante da parka, lentes, o móbil…..

Alí me fun á portería, a miña intención era a de lanzarme cara a onde a intuición de porteiro indicábame por onde me colocaría o disparo.

As imaxes dino todo, menos si puiden parar o tiro ou si en cambio meteume gol.

Só os que estaban presentes sábeno.

Hoxe tiven o honor de estrear o campo de fútbol co alcalde Lores.

Hoxe o neno que levo dentro sentiuse feliz e non lle pincharon os toxos.