INFRAESTRUTURAS DA PARROQUIA
1. CARACTERIZACIÓN DA SITUACIÓN ACTUAL
1.1 Condicionantes territoriais
Está situada ao norte do concello de Pontevedra, cunha extensión aproximada de 6 Km2 . Os seus límites son: polo norte o concello de Barro, ao leste a parroquia de Verducido, ao sur a parroquia de Lérez e ao oeste a parroquia de Alba (e antigamente tamén con Campaño).
Está formada por 13 entidades oficialmente recoñecidas no Nomenclátor: Bouza, A Balea, O Castrado, San Caetano, A Costa, O Bravo, A Ermida, Vigario, O Cunchido, Leborei, Meán, Tilve e Pidre.
A topografía da parroquia caracterízase pola variedade do seu relevo, destacan os vales dos ríos Rons e Gándara descendendo cara o sur e as elevacións do monte Redondo, Outeiro dos Cans e Chan do Monte.
A estrada de Santiago (N-550) atravesa a parroquia de norte a sur apoiada na Depresión Meridiana, converténdose na súa principal vía de comunicación. Paralela a ela transcorre a vía de ferrocarril o que provoca que as comunicacións internas dentro da parroquia e coa veciña de Alba se vexan dificultadas.
O principal uso da parroquia é o residencial debido á proximidade de Pontevedra, aínda que tamén se localizan algunhas actividades industriais–comerciais nas inmediacións da estrada N-550.
A área situada ao norte da parroquia aparece pouco poboada, aquí predomina o uso forestal.
No blog de Ana, encontramos :
OROGRAFÍA
Relativamente accidentada, dende os 18 metros en San Cayetano ata os 406 metros do Outeiro Blanco, cota máis elevada da parroquia. Este relevo accidentado favoreceu no pasado a dispersión e o illamento dos núcleos de poboación, hai unha liña recta de 5 km dende os extremos máis afastados (Outeiro Blanco-Vigario) e 3 km entre os lugares máis distanciados (Hermida e Bravo).
No dicionario xeográfico-estatístico histórico feito entre os anos 1846 e 1850, na definición de “Cerponzones” descríbeo así:
“Freguesía na provincia e partido xudicial de Pontevedra, diocese de Santiago, concello de Alba. Ao sur do monte chamado Acibal en terreo desigual, onde a combaten todos os aires menos o do Este. O clima e temperado e bastante saudable. Ao norte limita coa Portela,al Leste Berducido, ao sur Alba e Lerez e ao oeste Campañó. O terreo participa de monte chairo e é de mediana calidade crúzano 2 regatos dos cales o chamado Cayeiro nace no monte Acibal, corre de norte a sur e ten unha gran ponte por onde continúa o Camiño Real que vai a Pontevedra, o outro regato denominado Castrado baixa pola Portela e hai sobre o unha pontella de pouca importancia.
Máis información : http://serpenties.blogspot.com/search/label/O%20MAPA%20DE%20CERPONZ%C3%93NS
Tamén recollemos do blog : https://roquecerponzons.wordpress.com/category/historia-da-parroquia-autor-d-manuel-miguez/
Un padrón do ano 1843 indícanos cómo algúns lugares foron perdendo muitos veciños, tamén e significativo que nos datos que recollían pode observarse que a xente fallecía mui xoven, en poucas casas había xente de máis de 70 anos.
Está e a lista de os habitantes que había por lugares no 1843 :
O BRAVO..60 veciños–A COSTA..22 veciños–MEÁN..97–O POZO..16 veciños–
O VIGARIO..43 veciños–PIDRE..127 veciños– BALEA..11 veciños–
S.CAETANO..47 veciños–O CASTRADO..27 veciños–LEBOREI..94 veciños–
–TILVE..132 veciños–CUNCHIDO..47 veciños–A ERMIDA..52 veciños
Total 350 homes e 425 mulleres = 775
Evolución da poboación:
– [ ] 1747….107 veciños
– [ ] 1842….404 veciños
– [ ] 1843….775 veciños
– [ ] 1844….756 veciños
– [ ] 1845….745 veciños
– [ ] 1846….731 veciños
– [ ] 1847…..722 veciños
– [ ] 1848….724 veciños
– [ ] 1849….723 veciños
– [ ] 1850….738 veciños
– [ ] 1851….858 veciños
– [ ] 1852….738 veciños
– [ ] 1853….812 veciños
– [ ] 1854….800 veciños
– [ ] 1970 Poboación 799 , número de entidades 14 , poboación media 57
No 1970 había 226 vivendas, 203 familias, 364 homes e 433 mulleres.
BRAVO e A COSTA : 49 veciños…CASTRADO e O QUEIMADO : 13 veciños
CUNCHIDO : 63 veciños…A ERMIDA e O VIGARIO : 59 veciños
LEBOREI : 98 veciños…PIDRE e BALEA : 209 veciños…MEÁN : 103 veciños
TILVE e A BOUZA : 189 veciños…SAN CAETANO : 14 veciños
– [ ] 1981 Poboación 841 , número de entidades 14 , poboación media 62,70
Nos datos do INE encontramos que o total de veciños que hai no 1981 son
854, habendo 243 vivendas e 205 familias, habendo 416 homes e 438 mulleres.
BRAVO/COSTA : 52 veciños…CATRADO/QUEIMADO : 21 veciños…
CUNCHIDO : 62 veciños…A ERMIDA/VIGARIO : 63 veciños
LEBOREI : 115 veciños…MEÁN : 142 veciños…PIDRE/BALEA :189 veciños
TILVE/BOUZA : 194 veciños…S. CAETANO : 16 veciños
– [ ] 1991 Poboación 841 , número de entidades 14 , poboación media 60
– [ ] 2020….702 veciños
1.2 Poboación
Cerponzóns tiña 761 habitantes, sendo Pidre, Tilve e Meán os lugares con mais poboación, (datos ao ano 2012).
A parroquia en conxunto perdeu poboación nos últimos anos pero obsérvase que os núcleos que medran ou perden menos poboación son os que se atopan preto da estrada N-550.
Según os datos do INE a 1 de Xaneiro do 2018 o número de veciños son 712
1.3 Dotacións e espazos libres
Tilve : Agrupa todo o conxunto eclesiástico no que se atopan unha serie de espazos libres e áreas de recreo, é un lugar de encontros veciñais. Ao estar situado nunha zona elevada e orientado ao sur, as vistas que presenta son moi interesantes para o conxunto da parroquia.
Ademáis está situada a Casa do Pobo, donde se ofertan diversas actividades.
Pidre : Aquí sitúanse os edificios do que fora escola e a casa dos mestres, hoxe forman parte do local social da Parroquia, con un pequeno espazo libre nas inmediacións, con uns xogos para os nenos e nenas, e dous aparatos de xinnasia para maiores. E necesario un espazo para aparcamento.
O Cunchido : Neste lugar sitúase o Complexo Deportivo Chan do Monte.
1.4 PATRIMONIO CULTURAL, DE OCIO E DE INTERÉS POR LUGARES
A BALEA :
Balea , derivada da palabra celta BALAZN – significa xesta ou basóira rústrica feita con xestas. E frecuente que o tipo de vexetación ou características do terreo dera orixe á voz toponimica coa que se coñoce ó lugar.
E_040 MUÍÑO…..MUIÑO DO LARACHO
E_041 MUÍÑO…..MUIÑO DA BALÉ
MUIÑO DOS PASALES
I_000 PASAL-PONTELLA…PONTELLA
I_000 PASAL-PONTELLA…PONTELLA
RIO RONS
A BOUZA :
BAL-TEUS – significa cinturón o cinto como opina A. Nascentes e outros lingüistas. Deribación que pensamos ten bastantes obxeccións. BALSA ( voz preromana hispana , celta ) – significa oquedade empantanada un terreo. Pola confusión de ambas etimoloxías mesturándose os resultados fonéticos e semánticos. É mui abundante tanto en Galicia como en Portugal , as veces acompañada cun adxetivo: Bouza Boa , Bouza Valada , Bouzalonga… A significación fundamental sería a don terreo a monte , cheo de vexetación de árbores , moi tupido , e na súa parte baixa con matorral.
F_000 FONTE…FONTE DA BOUZA
F_000 FONTE…FONTE
F_000 FONTE…MANANCIAL
E_000 MUÍÑO…MUIÑO DA BOUZA
E_000 MUÍÑO…MUIÑO DO MEDIO
E_000 MUÍÑO…MUIÑO DE SANTARANDÁN
MUIÑO DA VEIGA
MUIÑO DO QUEIMADO
PONTELLA
RIO RONS
COGUMELO : ENTOLOMA SERPENTIONES ANUM ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2019/11/21/entoloma-serpentionesanum/ )
A COSTA : Costa < COSTA – lado , terreo en pendente, declive. Litoral , veiramar.
E_230 CRUCEIRO…CRUCEIRO DO POZO
F_000 FONTE…FONTE DO POZO/A COSTA (CARRICO)
X_012 MÁMOA…MÁMOA DE AS CHANS
X_068 MÁMOA…MÁMOA DAS CHANS 2
X_069 MÁMOA…MÁMOA DAS CHANS 3
A ERMIDA : Ermida < EREMITA – santuario ou capela nun lugar deserto ou solitario. O máis importante aquí é a desaparición da intertónica e a sonorización da oclusiva dental xorda , xa que estamos na Romania Occidental , ou sexa , nun territorio que formó u no seu momento parte do Imperio Romano e no que hoxe fallamos unha lingua derivada do latín.
X_048 MÁMOA…MÁMOA PERDIDA
F_000 FONTE-LAVADOIRO…FONTE E LAVADOIRO DO SOUTIÑO
E_000 MUÍÑO…MUIÑO DO QUEIMADO
I_000 PASAL-PONTELLA…PONTELLA ( PONTE DA CARCEL ? )
PEÑA UBIÑA
MÁMOA PERDIDA
PONTILLON ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/09/25/o-pontillon/ )
CANTEIRA
O RAPADIÑO ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2017/03/17/o-rapadino/ )
XACEMENTO DE BERILO ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2017/04/20/xacemento-de-berilo/ )
OUTEIRO DA PORCA
OUTEIRO DA PALLA
CAMPO DOS BOIS
O CERRADO VELLO
A CASA DO LOBO
REGO DO POZO NEGRO
CARRETERA N 550 ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2017/07/18/a-carretera-nacional-550/ )
ÁREA RECREATIVA
LUGAR DE PASO DO CAMIÑO REAL E REAL PLANTÍO (REALIZADO NA ÉPOCA DO ARZOBISPO MALVAR)
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2019/10/13/o-real-plantio-por-cerponzons/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/10/08/o-camino-real-un-pouco-de-historia/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/09/o-camino-real-o-mais-belo-segun-lugin/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/13/george-brown-o-seu-paso-polo-camino-real/ )
(https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/25/as-tropas-francesas-pasaron-por-cerponzons/ )
SUCESOS…
A CASA DO CRISTO (Nesta casa matan o criminal ¨El Artillero¨)
EMPRESAS, NEGOCIOS….
DISCOTECA LA LUNA (Ermida, s/n-36152-)
SALA DE FESTAS BRAIS ( Primeiro nome da Discoteca La Luna)
CASA VILLAVERDE ( BAR VILLAVERDE) (Ermida, nº -36152)
RESTAURANTE O RANCHO (Ermida, nº 9-36152-Tlf. 674617519)
GASOLINERA CERPONZÓNS (Ermida, nº 2-36152-Tlf. 986871841)
TRABEGONS (Ermida, nº 7-36152-Tlf. 986870464)
DESGUACES SAN (Ermida, s/n-36152-Tlf. Tlf. 986870813)
A FONTEIRIÑA
E_042 MUÍÑO…MUIÑO DOS PASALES
F_000 FONTE…FONTE DA FONTEIRIÑA
A MEÁN : Palabra de orixe celta que significa Pedra grande , aínda hoxe podemos ver esta pedra con casal enriba e parte do camiño picado na rocha.
E_046 CRUCEIRO…CRUCEIRO DE A MEÁN
CASA DE ENRIQUE …CRUCEIRO privado
CASA DE ADELAIDA….CRUCEIRO privado
CASA DE MERCEDES…CRUCEIRO privado
F_000 FONTE…FONTE DO POZO
F_000 FONTE-LAVADOIRO…FONTE E LAVADOIRO DE A MEÁN
E_000 MUÍÑO…MUIÑO VELLO
E_000 MUÍÑO…MUIÑO DE ELADIO
DEPOSITO DE AUGA
MÁMOA DAS CHANS
OUTEIRO DOS CESTOS
OUTEIRO DOS CANS
PENEDO DE 200 TONELADAS (Retirado fai anos, estaba o carón das casas)
PRAZA DO COTILLEO
MIRADOIRO DO FRAUTISTA
SUCESOS…
DUAS MULLERES MORTAS POR UN RAIO
EMPRESAS, NEGOCIOS…
CASA DE CHICHA, (anos 1977/1983, TABERNA DE CHICHA A MORENA)
LIMPIEZAS SAN VICENTE ( Meán, nº 17-36152-Tlf. 617553229)
LEBOREI : Leboreiro < LEBORARIU < LEPORE – liebre , terreo con muitas lebres ou relacionado con elas. Sonorización da oclusiva intervocálica P que pasa a b. Metátese do iode que forma o diptongo ai secundario e que pasa posteriormente a ei no galego.
F_000 FONTE-LAVADOIRO…FONTE E LAVADOIRO DE LEBOREI
F_000 FONTE…FONTE DE ATRÁS
MILIARIO DE MAGNENCIO (ANO 350)
CASA DE MANUEL…..CRUCEIRO…privado
CASA DO SR. VALENTE ( ANTIGA SOCIEDAD RECREATIVA ARTISTICA DE CERPONZONES)
RIO RONS
VÍA ROMANA XIX
VÍA DO TREN
PASO DO CAMIÑO PORTUGUÉS
CAMIÑO DOS FRANCESES
SUCESOS…
O BARÓN LEÓN DE ROSMITHAL TEN UNHA TRIFULCA COS VECIÑOS ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/02/28/o-paso-do-baron-leon-de-rosmithal-por-cerponzons/ )
O PASO DE DIEGO GELMÍREZ
https://roquecerponzons.wordpress.com/2016/12/12/o-paso-de-diego-gelmirez-por-guxilde-alba-e-cerponzons/
EMPRESAS, NEGOCIOS…CHORIGAL ( Leborei nº 3-36152-Tlf. 986871761)
TALLER MECÁNICO LUCHO MARTINEZ ( Leborei nº 1-36152-Tlf. 986870883)
TALLER ALUMINIO VENTAPORT ( Leborei nº 6-36152-Tlf. 986872304/683572643/615390461)
EXCAVACIONES KAMPER ( Leborei nº 17-36152-Tlf. 649239439)
PINTURAS NELO
24 HORAS AUTOSERVICIO
O CUNCHIDO
E_047 RELOXOSDESOL…LEGUARIO E RELOXO DE SOL ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/07/08/o-marco-da-legua/ )
F_000 FONTE-LAVADOIRO…FONTE E LAVADOIRO DO CUNCHIDO
DEPOSITO DE AUGA
PEDRA BARRAGUENTA
COMPLEXO DEPORTIVO CHAN DO MONTE
CERPONZÓNS C.F.(HIMNO) ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/04/17/o-himno-do-cerponzons-c-f/ )
CERPONZÓNS VETERANOS
ÁREA RECREATIVA
CARRETERA N 550 ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2017/07/18/a-carretera-nacional-550/ )
LUGAR DE PASO DO CAMIÑO REAL E REAL PLANTÍO (REALIZADO NA ÉPOCA DO ARZOBISPO MALVAR)
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2019/10/13/o-real-plantio-por-cerponzons/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/10/08/o-camino-real-un-pouco-de-historia/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/09/o-camino-real-o-mais-belo-segun-lugin/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/13/george-brown-o-seu-paso-polo-camino-real/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/25/as-tropas-francesas-pasaron-por-cerponzons/ )
CASA DA POETA ELVIRA RIBEIRO
SUCESOS…OS ANOS DO MEDO… ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2017/08/04/os-anos-do-medo/ )
EMPRESAS, NEGOCIOS…
CARPINTERÍA ELÍAS
O BRAVO : Significa agreste e deriva da palabra BRAVUS do baixo latín.
E_231 CRUCEIRO…CRUCEIRO DO ALTO DO CASTELO
E_382 FONTES…FONTE DA CRUZ
EMPRESAS, NEGOCIOS…
CASA RURAL O BRAVO (O Bravo, nº 2-36152-Tlf.654373070/986866480)
AGROMIRO (O Bravo, nº 4-36152-Tlf. 616815377/682604427)
O CASTRADO : Castrado < CASTRARE – extirpar o inutiliza-os órganos reproductores de persoas , animais ou plantas. Pode significar tamén extraer das colmeas do mel.
E_033 MUÍÑO…MUIÑO DE O CASTRADO
E_034 MUÍÑO…MUIÑO DO CURA
I_002 PONTE…PONTE DE O CASTRADO
F_000 FONTE…PONTE DO CASTRADO
RIO GANDARA
PASO DO CAMIÑO PORTUGUÉS
RESTOS ARQUEOLÓXICOS , AGRO DE DEUS :
ESCAVACIÓN ARQUEOLÓXICA NO CONTORNO DO CAMIÑO PORTUGUÉS NO LUGAR DE CASTRADO. PK 0+980-1+050. EIXO ATLÁNTICO DE ALTA VELOCIDADE, TR. CERPONZÓNS-PORTELA (PONTEVEDRA).
Descripción : Lote heteroxéneo composto por: -Cerámicas: Olas de borde esvasado e labio plano, Fonte de perfil simple e labio plano con asa de pestana, cuncas, fontes, cántaros, Terra Sigillata Focense, Terra Sigillata Africana Hayes 76, Alcorta GT3, Alcorta GT4, Alcorta O6, Alcorta J2, Alcorta T1, ánforas Almagro 50; Cerámicas locais, común e de importación bizantina, bética e lusitana; Barro negro, pastas negras, grises, ocres, brancas e vermellas.-Líticos: Mans de muíño, meta de muíño circular, resto de talla de sílex sen retoques, prismas, buril, lascas de cuarzo e cantos rodados de granito e cuarzo.-Metais: Anaco de fibela escutiforme de bronce, cabeza de Acus Crinalis, anaco praca de bronce con remaches; varas de ferro, cravos e pezas informes.-Moedas: 1 moeda de peseta.-Materia Orgáncia: 2 anacos de coiro, 3 ósos.-Vidors: 166 anacos de vidro de cuncos acampanados, cores entre verde e amarelo
Estos restos están hoxe en día no Museo Provincial.
PIDRE
E_038 CRUCEIRO…CRUCEIRO DE RONS
RETABLO CRUCEIRO DA RONS….DESAPARECIDO
CASA DE MILAGROS…CRUCEIRO privado
CASA DE DIGNA …CRUCEIRO privado
E_232 CRUCEIRO…CRUCEIRO SOBRE UN TELLADO/CASA DA BABECA
HÓRREO CON RELOXO DE SOL:..CASA DA BABECA
E_039 MUÍÑO…MUIÑO DO RASPA OU DAS CARREXAS
F_000 FONTE…FONTE DE PIDRE
CENTRO SOCIAL
BIBLIOTECA
ANTIGUO COLEXIO PUBLICO
PRAZA DO COTILLEO
RUA DE GERMAN CHAPIN
LUGAR DE PASO DO CAMIÑO REAL E REAL PLANTÍO (REALIZADO NA ÉPOCA DO ARZOBISPO MALVAR)( https://roquecerponzons.wordpress.com/2019/10/13/o-real-plantio-por-cerponzons/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/10/08/o-camino-real-un-pouco-de-historia/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/09/o-camino-real-o-mais-belo-segun-lugin/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/13/george-brown-o-seu-paso-polo-camino-real/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/25/as-tropas-francesas-pasaron-por-cerponzons/ )
PRAZA DA ESTRELA
RESTOS CASA DE JUSTABINA…ANTIGA ESCOLA DE NENAS
RESTOS CASA DA SEÑORITA CARMIÑA…ANTIGA ESCOLA NENOS/AS
CASA DO LARACHO…ANTIGA ESCOLA DE NENOS
CASA DE ROGELIO …POMBAL …privado
CARRETERA N 550 ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2017/07/18/a-carretera-nacional-550/ )
SUCESOS….
A TORMENTA PERFECTA ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2017/12/18/a-tormenta-perfecta-do-ano-1932/ )
EMPRESAS, NEGOCIOS…
CASA DA CHANTONA…Canducho, ZAPATEIRO
CASA MILAGROS…anos 70, Honorio Outeda, ZAPATEIRO
CASA Mª CARMEN …anos 60, Miguel Abal, BARBEIRO
CASA DE CASEMIRO, O PESQUELLO…SUPERMERCADO
CASA DE CELIA FALCÓN…..VENTA DE TETILLAS E QUEIXOS
CASA DE CALVO…. anos 70,CHURRASQUERIA JARDÍN
CASA DE CALVO….AUTOMÓVILES JARDÍN
TAPICERÍA CANOSA
GRÚAS CERPONZÓNS ( Pidre nº 8-36152-Tlf. 986870852/607870852/686986644)
CASA DO ALVITE… BAR ALVI
CASA DE ROSA SOLLA… A LEITEIRA
CASA DE RAMON IGLESIAS…ASC. GASTRONÓMICA AMIGOS DA AVOA (Pidre nº 42-36152-Tlf. 649550842)
SAN CAETANO : habitante de Caieta, hoxe Gaeta. Nome de varón San Caetano de Thiene. Foi un eclesiástico italiano do século XV-XVI ( 1480-1547) fundador dos clérigos regulares xunto con Juan Pedro Caraffa ( logo Papa co nome de Paulo IV , bispo de Chienti ) que despois tomaron o nome de teatianos derivado do latín THEATES pola procedencia do seu fundador. Esta orde foi creada en Roma entre 1516 e 1517 e aprobada polo Papa Clemente VII o 24 de Xuño de 1524 . O núcleo da orde foi Oratorio do Amor Divino. Adicáronse moi especialmente a axudar a ben morrer ós condeados a morte, e influiron coa austeridade da súa vida na reforma católica , mais en séculos posteriores foron decaendo, ate que Pío X os restauró no 1909 . Por confusión , coñécense tamén con este nome os da Compañía de Xesús. San Caetano foi canonizado no 1671 e a súa festa celébrase o 7 de Agosto. Na Romaria Occidental ( territoris que no seu momento formaron parte do Imperio Romano e nos que hoxen falan linguas derivadas do latín ) os sustantivos veñen prácticamente sempre do acusativo latino , tendo algunhas excepcions como nas palabras que indican nombres propios. Este é o caso de Caetano que ten a súa orixe no nominativo latino CAIETANUS , destacando na súa evolución fonética a non desaparición de n intervocálico, e a non sonorización de fonema dental oclusivo /t/ .Débense estes dous fenómenos a que a procedencia deste nome de varón ten a súa orixe na toponimia dun territorio da Romania Oriental
E_044 MUÍÑO…MUIÑO DA TOMADA
E_024 MUÍÑO…MUIÑO DE RIBA
E_025 MUÍÑO…MUIÑO DE BAIXO
I_000 PASAL-PONTELLA…PONTE VEÁN
F_000 FONTE…FONTE DE SAN CAETANO…ENTERRADA
PONTE SAN CAETANO…PONTE BEÁN (https://roquecerponzons.wordpress.com/2019/12/17/ponte-bean-por-xose-manuel-pereira-fernandez/ )
PONTE DO TREN
RIO RONS
VÍA ROMANA XIX
ANTIGO CAMIÑO REAL ( DENDE PUENTEBEÁN ATA S. MAMEDE DE SILVA DE LA PORTELA.
PASO DO CAMIÑO PORTUGUÉS
O PASO DE DIEGO GELMÍREZ :
EMPRESAS, NEGOCIOS…
AVIGAL (San Caetano, nº -36152-Tlf. 986833100)
TILVE
A_014 RELIXIOSA…IGREXA PARROQUIAL DE SAN VICENTE ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2017/09/13/igrexa-de-cerponzons/ )
A_015 CASA GRANDE…CASA REITORAL DE SAN VICENTE : Edificio residencial construído no século XVIII que acolle unha serie de arquitecturas adxectivas de grande valor e interese: un hórreo de catro claros, dous pombais e un lavadoiro.
O edificio principal presenta planta rectangular, dúas alturas e cuberta a catro augas. Levantado en opus vittatum, os seus muros aparecen perforados por xanelas coroadas por trabatel e unha porta de aire balconada orientada ao sur. No sector noreste sitúase un portalón monumental – que dá acceso ao patio – coroado por ameas e unha cruz latina sen figuración.
A casa aparece unida a unha serie de arquitecturas adxectivas de planta poligonal que dan lugar a un patio organizador do complexo.
CASA DOS CASEIROSCASA FUNDACIÓN FERNANDEZ Y GONZÁLEZ DE PRADA ( ANTIGA ESCOLA) ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2016/10/27/d-francisco-fernandez-gonzalez-de-prada-e-a-sua-fundacion/)
CASA FUNDACIÓN FERNANDEZ Y GONZÁLEZ DE PRADA ( 1976 apx.ALBERGUE DOS BOYS SCOUTS)
CASA FUNDACIÓN FERNANDEZ Y GONZÁLEZ DE PRADA ( CASA DO POBO)
ADRO DA IGREXA…Espazo ximnasia de mantemento
ADRO DA IGREXA….CAMPO DA FESTA
ADRO DA IGREXA E APARCAMENTO…ALFOMBRAS FRORAIS DE CORPUS
O CORO DA PARROQUIA…( https://roquecerponzons.wordpress.com/2017/04/16/o-coro-da-parroquia/ )
CASA DE CARBALLO…ESCOLA DE NENOS
CASA DE HERMOSINDA…ESCOLA DE NENOS
ASOCIACION DE RESCATE ANIMAL OHANA.
E_043 MUÍÑO…MUIÑO E PONTELLA DE RONS
E_045 MUÍÑO…MUIÑO E PONTELLA DO CAÑOTO
F_000 FONTE-LAVADOIRO…FONTE E LAVADOIRO DO TARAL
E_000 CRUCEIRO…CRUCEIRO DO ADRO
IGRESARIO…RESTOS DE UN CRUCEIRO SITUADO NO XARDIN DA CASA REITORAL
NOVO CRUCEIRO DE MOGOS
NOVO CRUCEIRO DA CHANCIÑA
CASA DE MERITA….CRUCEIRO…privado
CASA DE FALCON…CRUCEIRO…privado
CASA DE RAMALLO…CRUCEIRO…privado
CASA DE TERESA A CARTEIRA…CRUCEIRO…privado
CASA DE Mª CARMEN …CRUCEIRO…privado
E_000 MUÍÑO…MUIÑO E PONTELLA DO CAEIRO
ESCUDOS HERÁLDICOS (CASA REITORAL) (IGREXA :SACRISTÍA, CAPELA DA CONCEPCION e CAPELA DE SAN XOSÉ)
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/04/27/heraldica-de-cerponzons/ )
E_000 CONSTRUCIÓN…POMBAL 1
E_000 CONSTRUCIÓN…POMBAL 2 ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/10/18/palomares-pombais/ )
F_000 FONTE-LAVADOIRO…POZO DA CASA DO CURA
CEMITERIO
DEPOSITO DE AUGA
I_000 PONTE…PONTE DA RONS (PONTE MALVAR) ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2019/10/08/accidentes-na-ponte-malvar-ou-da-rons/ )
RIO RONS
ANTIGO CAMIÑO REAL ( DENDE A IGREXA ATA A IGREXA DE PEÑAFLOR EN STA. MARÍA DE PORTO CANAI)
ANTIGO CAMIÑO REAL ( DENDE A IGREXA ATA SAN MARTÍN DE BERDUCIDO)
LUGAR DE PASO DO CAMIÑO REAL E REAL PLANTÍO (REALIZADO NA ÉPOCA DO ARZOBISPO MALVAR)
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2019/10/13/o-real-plantio-por-cerponzons/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/10/08/o-camino-real-un-pouco-de-historia/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/09/o-camino-real-o-mais-belo-segun-lugin/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/13/george-brown-o-seu-paso-polo-camino-real/ )
( https://roquecerponzons.wordpress.com/2020/03/25/as-tropas-francesas-pasaron-por-cerponzons/ )
SUCESOS…
A CURVA PERIGOSA E A CASA DO SEÑOR VICENTE…( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/05/13/a-curva-fatidica-xunto-a-casa-do-senor-vicente/ )
UNHA COSTUREIRA TIROUSE DA PONTE DA RONS (PONTE MALVAR)…( https://roquecerponzons.wordpress.com/2019/11/17/feitos-luctuosos/ )
ANTONIO DE ORLEANS E LUISA F. DE BORBON ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2016/12/19/anuncio-con-cohetes-da-chegada-a-cerponzons-de-antonio-de-orleans-e-maria-luisa-fernanda-de-borbon-duques-de-montpensier/ )
EMPRESAS, NEGOCIOS…
CASA DE MAGDALENA…TABERNA DE MARUJA
CASA DO RAPOSO…CARPINTERIA
CASA DE RAMONA COCHÒN…BARBERÍA DE MIGUEL ABAL
CASA RAMONA COCHON…TABERNA DA RONS
CASA DO ROQUE DA RONS….HOSTAL
CASA FALCON…TABERNA DO NENAS
CASA DE JUAN ESPERON MOLDES…GRANXA PORCINA, anos 70/80
TALLERES SEDANO
ALMACÉN DE CONTENEDORES
ESPECIES Y PIMENTONES TORRES (Tilve, nº 20-36152-Tlf. 986870104)
DISTRIBUCIONES DELICIAS DEL NORTE (Tilve, nº 17-36152-Tlf. 986873936)
CARPINTERIA DE ALUMINIO INSTALUP (Tilve nº 72-36152-Tlf. 986873554)
VIGARIO : Vigario < VICARIU . En algúns lugares de Galicia é o alcalde de aldea. Membro dun gremio ou cofradía con certa autoridade xuridiccional e con amplas facultades. Vicario.
F_000 FONTE…FONTE DO VIGARIO
F_000 FONTE…FONTE MOURAL
F_000 FONTE-LAVADOIRO…LAVADOIRO DO VIGARIO
O POZO DO LIÑO
O POZO DO ESPADENAL
CASA DO VICARIO
PEDRAFITA DO MONTE CURUTO ( https://roquecerponzons.wordpress.com/2018/07/10/pedrafita-do-monte-curuto-de-cerponzons/ )
RIO COSTA
RESTOS ARQUEOLÓXICOS :
SONDAXES ARQUEOLÓXICAS NO LUGAR DE VIGARIO, SAN VICENTE DE CERPONZÓNS (PONTEVEDRA).
Descripción : Lote compuesto por Cerámicas: Cerámicas Finas Romanas ( Sigillata Hispánica), Cerámica Común Romana, Cerámica Industrial Romana( fragmentos de dolia, tégulas, ímbrices, ladrillo y pondus) Cerámicas medieval, moderna y Contemporánea. Hierro: 2 Clavos y objeto indeterminado Bronce: Moneda y objeto indeterminado.
CERÁMICA COMÚN ROMANA. DEPÓSITO DA DELEGACIÓN PROVINCIAL DE CULTURA
Descripción : 13 fragmentos de cerámica común romana.
FRAGMENTO DE TERRA SIGILLATA, CERPONZÓNS (PONTEVEDRA)
Descripción : Fragmento de borde de vaso de terra sigillata.
FRAGMENTO DE TÉGULA ROMANA. CERPONZÓNS
Descripción : Fragmento de tégula romana.
PONDUS. SONDAXES ARQUEOLÓXICAS
Descripción: Pondus cerámico de forma rectangular, con base plana.
FRAGMENTO DE TERRA SIGILLATA. SONDAXES ARQUEOLÓXICAS
Descripción: Fragmento de fondo de un recipiente de terra sigillata con pie anular de sección rectangular. En su cara interior conserva el sello de alfarero.
Estos restos están hoxe en día no Museo Provincial.
BAILE DO VIGARIO : CRIMEN POR CELOS
Fai anos había 37 lugares na Parroquia que estaban habitados, aparecen así escritos nos documentos da Igrexa.
Estos son os que hoxe en día xa non se nombran coma entidades, son lugares que algúns deles están desaparecidos na toponimia actual :
A CAÑOTA, CACHADAVELLA, CACHADIÑA, CAMPO, CHAN DO MONTE, CASA NOVA DE LEBOREI, CASÁS DE MEÁN, CASTELO DE CERPONZÓNS, CERNADELO, FONTE, IGLESIA, MENDO, MOGOS, PORRELO, POZO DE MEÁN, PUENTE BEÁN, MONCHOS DE MEÁN, RÍO DE LA BARCA, RONS, SOUTELO DEL BRAVO, SOUTELO DE MEÁN, TARAL, PUENTE DE SAN BEÁN.
ENCONTRAMOS EN DOCUMENTOS DOS ANOS 1600 MÁIS NOMES DE LUGARES : BASCUAS, BIGAIXO, CASAL,LAXE.
LUGAR DE A CAÑOTA.
CASA DE ABELLEIRA…..TABERNA
CASA DE ABELLEIRA…..BAILE DE A CAÑOTA
LUGAR DE O QUEIMADO :
Queimar < * CAIMARE < CREMARE por cruce co crego KAIMA significa queimadura . Propoñémo-lo. * CAIMARE , modificación de CREMARE por un cruce coa palabra grega. Para Corominas existen obstáculos fonéticos que impiden derriba-lo verbo queimar do latín CREMARE. Estes obstáculos sintetixados son primeiro o E breve latino dá en galego e aberto e non ei que debería proceder de AI , segundo , eliminación do R en CREMARE xa que os grupos iniciáis deste tipo aparecen conservados no galego, por exemplo CREDERE > creer.
CAMIÑO PORTUGUÉS
HISTORIA DE CERPONZÓNS…( https://roquecerponzons.wordpress.com/2017/09/24/historia-de-cerponzons-autor-d-manuel-miguez-redondo/ )
NOTA 1- Máis información sobre restos ARQUEOLÓXICOS : https://roquecerponzons.wordpress.com/2019/11/21/restos-arqueoloxicos/
NOTA 2- A información foi recollida no Concello de Pontevedra e no Museo de Pontevedra, máis algunha que fun aportando eu.
O Roque de Cerponzóns 