A PONTE MALVAR, PASADO E FUTURO.
REPORTAXE 27/01/2019, ESTELA ( Faro de Vigo)
O obxectivo das pontes sempre foi o de unir : beiras, pobos,culturas, identidades…
O obxectivo da Asociación de Veciños O Chedeiro de Cerponzons é o de unir, neste caso o pasado e o futuro da nosa Ponte Malvar, o presente realmente no queremos así……..
Na Ponte Malvar a vexetación progresa imparábel por entre as regañas da cachotaría.
Cando polo ano 1997 estábase realizando o novo tramo da N 550 na Parroquia de Cerponzons xurdían os primeiros problemas con que nos atopamos os veciños dos lugares máis afectados (A Meán, A Rons e A Balea ).
Xa daquela tiveron os veciños destes lugares que protestar sobre as actuacións que se estaban levando a cabo no entroque do tramo novo co vello e os viales que conectaban con A Meán e A Balea.
Foron uns días moi tensos os que afrontaron os veciños que deixando os seus quefaceres caseiros e profesionais manifestáronse no lugar en que estaban traballando os operarios do Ministerio de Obras Públicas, así o fixeron durante uns días ata que viñera un dos Xefes de Obras Públicas, si mal non recordo un tal Sr. del Río.
Desde a Cidade da Coruña chegou o Inxeniero Xefe para intermediar no conflicto, escoitou as reclamacións dos veciños e sen lograr de todo convencer o señor Inxeniero por fin chegábase a un acordo para acondicionar do mellor xeito posible as entradas aos viais que levan A Balea é A Meán , cómo tamén a realización dun muro mui necesario para o lugar.
Pero os problemas non chegaron a solucionarse totalmente, o tramo antigo da N 550 quedaba totalmente deixado no esquecemento.
Segundo ían pasando os anos, as diferentes directivas da Asociación de Veciños presentaban por rexistro peticións de mantemento, tanto da Ponte Malvar, como do tramo antigo, hoxe en día seguimos igual, mellor dito, peor que nunca.
A PONTE MALVAR
A cronoloxía da Ponte Malvar está ben definida, dita Ponte forma parte da Infraestrutura viaria que habían promovido os Arcebispos Raxoi e Malvar, sucedía esto nos fináis do S. XVIII, sendo deseñado polo arquitecto D. José Pérez Machado.
A ponte e o mesmo trazado da antiga estrada forman parte das iniciativas implementadas polo arcebispos Raxoi e Malvar para mellorar as comunicacións entre Pontevedra e Santiago. O trazado deste Camiño Real, e os diversos elementos que o balizan, ilustran o inicio dunha época de gran interese histórico, na que arrinca a construción e mellora de infraestruturas de comunicación que facilitarán as relacións entre vilas e pobos do país.
A Ponte Malvar debe o seu nome ao Arzobispo Sebastián Malvar y Pinto, nacido na parroquia de San Martiño de Salcedo (Pontevedra ) O arzobispo naceu en 1730 e falece en Santiago de Compostela en 1795, o seu Arzobispado comprende os anos 1783-1795.
Logo de varios cargos en diversas cidades que contribuíron á súa formación, en 1783 foi presentado para a Sé de Compostela, cando se atopaba na Igrexa da Santísima Trinidad de Bos Aires.
Durante o seu exercicio como Arcebispo de Santiago, ordenou a construción do tramo de estrada de Santiago a Tui entre Ponte Valga e o extremo sur da diócesis, exactamente ata Ponte Sampaio, en Pontevedra.
Fernando Carrera e quen define perfectamente a problemática actual da Ponte Malvar :
O monumento que nos ocupa é unha construción impecable de magníficos paramentos, tanto de mampostería como -na zona central- de sillería granítica de execución moi coidada. Os lenzos laterais mostran unha lixeira inclinación que xera unha sección transversal escuetamente trapezoidal, cun único arco de medio punto sobre o río Rons. En planta, o trazado adáptase ao terreo describindo pequenas curvas a ambos os dous lados, creando unha forma de S moi somera. Nalgunhas zonas aínda conserva restos do orixinal pretil almenado, así mesmo construído con sillares de granito.
Ante nos podemos observar o seu evidente abandono, de cómo e necesaria unha actuación de limpeza de vexetación e un tratamento das xuntas, unha limpeza nas zonas de sillería é pódese observar tamén que o estados dos lenzos de mampostería e precario.
Un dos danos máis evidentes que sufre a Ponte Malvar derívanse de actuacións diversas derivadas do persistente uso da infraestuctura, probablemente en tempos máis ou menos recentes. Así, instalouse algún cableado cosido aos lenzos, que deforman a súa estética de forma notable.
VEXETACIÓN OCULTANDO PARCIALMENTE A PONTE
Tan degradante como o anterior é, na nosa opinión, a desaparición baixo diversas capas de asfalto do firme orixinal, probablemente pétreo. E tamén, os diversos elementos de contención (varandas, biondas) que substituíron ao pretil orixinal, con grave perda da percepción orixinal da construción.
Moito máis simple pero así mesmo negativo é o ocultamento da ponte pola exuberante vexetación que o coloniza a ambos os dous lados e e impide a súa apreciación completa.
Tamén a falta de visibilidade que hai nun punto da Ponte fai que levemos xa durante anos reclamando a corta dos árbores, soamente estando un momento no lugar e ollar pasar algún vehículo a máis velocidade da autorizada para darse de conta do perigo.
Non digamos si ten que pasar andando unha persoa invidente, o paso que hai para peons e imposible de pasar, as silvas impiden totalmente o poder ir andando, tendo que ir polo lugar que lle corresponden os automóviles.
A SAÚDE DA PONTE MALVAR
A necesidade que sempre houbo, ao longo da historia, de facer novas rutas de comunicación fixo que os enxeñeiros e os que deseñaban camiños, estradas, vías férreas etc. víranse obrigados a salvar obstáculos que moitas veces ofrecían os cursos dos ríos.
Así sucedeu coa necesidade de realizar a Ponte Malvar, as primitivas estruturas que permitían vadear a canle do Río Rons, ben a pé ou dacabalo, necesitaban dunha instalación que mellorasen a comunicación por todo o Camiño Real.
Durante máis de 200 anos esta Ponte Malvar soportou millóns de desprazamentos, isto fainos pensar en que os sobre excesos de pesos, as riadas que nos invernos adoitan suceder nas inmediaciones da Ponte Malvar, os temporais de vento etc. necesita cada certo tempo un seguimento e un control sobre a súa “saúde “, preguntámonos si nalgún momento fixéronse na Ponte Malvar os obrigados estudos de control aos que están obrigados a realizar as autoridades responsables.
Normalmente cando solicitamos os responsables do departamento que está a cargo do tema que facemos referencia para saber o estado dalgunha ponte adoitan contestar que cando detectan algunha deficiencia procédese á súa subsanación de forma inmediata, polo cal entendemos que logo das nosas denuncias ao longo destes últimos anos sobre o estado da Ponte Malvar e visto que non se fixo mantemento de ningún tipo ( excepto cortar cada certo tempo as silvas) dános a entender que o estado das estruturas de que se compón a Ponte Malvar é o correcto, é dicir que segundo os encargados de contestarnos, a Ponte Malvar está en perfectas condicións, porque si detectarán algún problema repararíase inmediatamente.
As fotografías que fixemos estos días indican todo o contrario.
O VALOR PATRIMONIAL
É indiscutible o valor patrimonial da Ponte Malvar. Sexa desde a perspectiva estética (monumental) como desde a histórica, parece merecedor dun trato mellor do que soporta.
Agora que a Parroquia de Cerponzons vai celebrar o próximo ano 2019 o seu ” Milenio” e momento de que as Administracións den un paso adiante, xa e hora.
Foron muitas as iniciativas das Xuntas Directivas que durante anos levamos dirixindo a Asociación de Veciños, pedindo e reclamando o que para nos e de lei, o arranxo da Ponte Malvar e a súa contorna, xunto co trazado antigo do Camiño Real.
Esta relación entre patrimonio e veciñanza é un valor esencial que debe ser protexido e estimulado desde as administracións públicas, non queda outra.
Por todo o indicado, entendemos plenamente xustificado o deseño dun plan para a recuperación da Ponte Malvar. Unha iniciativa que persiga a recuperación do seu aspecto orixinal e permita o recoñecemento do monumento na súa configuración completa, eliminando os elementos deformantes (tubaxes, varandas, biondas) e recuperando os perdidos (pretiles). E dado o limitado uso que a día de hoxe ten a vía, defendemos mesmo a recuperación do firme orixinal.
Todo o anterior debe verse complementado cun programa de mantemento simple pero constante. Esperamos que chegue o día en que a Ponte Malvar sexa un valor patrimonial máis na historia de Cerponzons, un valor coma tantos outros Bens culturais que forman a historia da Parroquia de máis de 1000 anos de existencia.
Unha Ponte Malvar que tivese polo seu contorno o recordo daquel Camiño Real deseñado polo Arzobispo Malvar, o máis fermoso de toda Europa según decían.
A señalización do tramo antigo con especies de árbores aos seus costados, carballos e álamos brancos ( onde ían enroscados os viñedos) e alén unha serie de frutales das mellores especies, recuperando de paso o Leguario que un pouco máis arriba deste tramo, en dirección a Santiago, podemos observar como está falto tamén dunha limpeza e de recuperar o gnomón do reloxo de sol que a esvelta pirámide granítica contén nun dos seus lados.
25 de Setembro de 2018, con motivo do 223 aniversario do falecemento do Arzobispo Malvar.
29 de Xaneiro 2019 (Faro de Vigo) :
Este domingo 29/01/2019 a revista dominical ESTELA ( Faro de Vigo) publicaba un especial sobre 24 bens do patrimonio galego en estado crítico.
E facíao recollendo esta información desde a Asociación Hispania Nostra.
No amplo artigo de Salvador Rodríguez comenta por exemplo que Hispania Nostra é unha prestixiosa asociación que o seu labor é defender o patrimonio cultural en toda o seu integridad conceptual e xeográfica e que desde 1978, a actual raíña emérita Sofía é a súa presidenta de honor.
Hispania Nostra realiza infinidade de actividades, entre elas destacamos a de encargarse da xestión das candidaturas aos Premios Europa Nostra.
Tamén cabe sinalar que desde o ano 2007 iniciaron unha actividade enmarcada co nome de Lista Roja, onde ten como obxectivo de informar sobre elementos patrimoniales en risco de desaparición, destrución, ou alteración esencial dos seus valores. Coa publicación destes bens que se achan nese estado preténdese desde a asociación dar a coñecer a todos nós, autoridades e propietarios destes bens e promover intervencións para a recuperación deles.
Hispania Nostra e a Asociación de Veciños Ou Chedeiro temos o convencimiento de que ” O QUE SE VALORA E APRÉCIASE, CÓIDASE E CUSTÓDIASE”.
Estamos convencidos desde a nosa Asociación que tarde ou cedo as nosas peticións serán escoitadas e chegará o momento que a nosa Ponte Malvar pasará de estar na Lista Vermella á Lista Verde, a actividade onde Hispania Nostra vai recoñecendo as correctas rehabilitaciones de bens que estiveron nun momento na Lista Vermella, que agora por desgraza tócanos a nós estar nela, o que de ningunha dos xeitos queremos chegar a estar en Lista Negra, aquela onde os bens chegaron a tal estado de deterioro que se volven totalmente irreversibles.
PARTES DE UNHA PONTE :
15 de Xuño do 2017 Diario de Pontevedra :
PEDIMOS O TEU APOIO :
POLA RECUPERACIÓN E O ARRANXO DA PONTE MALVAR E O CAMIÑO REAL
Dende a Asociacion de Veciños O Chedeiro de Cerponzons queremos pedirche un momento para que leas esto e si ti crees acertada a nosa iniciativa que nos apoies.
Na parroquia pontevedresa de CERPONZONS temos un lugar que se denomina Tilve , a zona que vos queremos comentar é por onde pasa o río Rons e crúzao a antiga N-550.
Alí atópase a PONTE MALVAR , denominado así por ser unha ponte que mandou construír o Arcebispo Malvar despois do seu periplo en Sudamérica e ao chegar a Pontevedra comezar coa posta en marcha do Camiño Real .
A nosa parroquia esta orgullosa da súa ponte , unha ponte que lamentablemente esta completamente deixada , son moitos os anos que as autoridades competentes deixaron de man a este valor patrimonial que temos na nosa parroquia de Cerponzons.
Os veciños a través da Asociación reclaman unha urxente reparación e unha posta en valor da PONTE MALVAR .
Á súa vez reclamamos que se acondicione o tramo antigo da N-550 , falto de todo , sen ningún tipo de servizos , fóra dos colectores de lixo.
Queremos que co voso apoio esta páxina sexa un faro , onde coas vosas adhesións , sexa a luz que fagamos chegar ás autoridades competentes para que se poñan ao choio e recuperemos o antigo Camiño Real e o tan ansiado arranxo da PONTE MALVAR.
Moitas grazas pola túa colaboración .
https://www.facebook.com/PonteMalvarCaminoReal/ Noticias na TVG
Veciños de Cerponzóns denuncian a deterioración da antiga ponte e camiño real e reclaman melloras de seguridade viaria e abastecemento | Noticias de Galicia | CRTVG http://www.crtvg.es/informativos/vecinos-de-cerponzons-denuncian-a-deterioracion-da-antiga-ponte-e-camino-real-e- reclaman-melloras-de-seguridade-viaria-e-abastecemento-1618738
A raíz do proxecto do Real Plantío auspiciado polo Arzobispo Sebastian Malvar e co arquitecto Jose Perez Machado e a colaboración de Melchor Ricoy constrúese sobre o ano 1797 aproximadamente esta ponte.
Un grupo de veciños do lugar de Tilve/Rons e coa colaboración da Asociacion de Veciños O Chedeiro de Cerponzons estamos movilizándonos para dar a coñocer o deterioro que a Ponte Malvar esta sufrindo o longo dos últimos 30 anos .
O 30 de Marzo do ano 2019 a parroquia de Cerponzons cumplirá 1000 anos de existencia , e queremos chegar a ese día coa Ponte Malvar completamente recuperada e fermosa.
Uns dos poucos valores patrimonias que temos na nosa parroquia e necesario que recupere todo seu esplendor para goce dos veciños e de todos aqueles que veñen a coñocer a parroquia de Cerponzons.
Por esta Ponte que leva o nome do Arzobispo Malvar o cal denominaron co seu apelido por ser dos primeiros que mandou construir a raíz da realización do Camiño Real .
Nestes momentos o seu estado é moi lamentable , as barandillas ( unhas de cemento , outras de metal ) podrecidas son un perigo inminente para calquera cidadán que pase andando e apóiese nunha delas , varias pedras que hai ao principio da ponte están en mal estado de conservación , nun lateral , un quitamedos que se instalou fai anos a todo o longo dificulta en boa medida o paso da xente , a empresa Telefónica grapou unha serie de tuberías cubertas cun enorme latón que produce un efecto feísimo e vai totalmente en contra de cómo cuidar o patrimonio , debido a este latón en varias partes da ponte están en un estado de oxidación que afecta a moitas das pedras dese lateral.
Pola recuperación total da PONTE MALVAR e pola recuperación de un tramo do Camiño Real en recordo o Arzobispo Malvar e asua obra !!!
Grazas polo apoio ! https://www.facebook.com/pontemalvarcaminoreal/
Estos son alguns enlaces relacionados coa nosa causa :
http://www.crtvg.es/informativos/vecinos-de-cerponzons-denuncian-a-deterioracion-da-antiga- ponte-e-camino-real-e-reclaman-melloras-de-seguridade-viaria-e-abastecemento-1618738
Grazas.
CERPONZONS 4 /01/2017
Bos días desde a Asociación de Veciños O Chedeiro de Cerponzons.
Con data 22 de Decembro do 2016 , sendo as 13:12 horas entrou na mesa do Congreso dos Deputados de mans do deputado socialista Guillermo Meijón Couselo unha serie de preguntas dirixidas ao Ministerio de Fomento .
As preguntas están dirixidas aos responsables de Fomento , desde o seu ministro o señor Don Iñigo da Serna , ata o último funcionario que hai no departamento de Pontevedra , que supoñemos chegaranlle a eles tamén.
Guillermo Meijón Couselo
Hoxe Guillermo Meijón enviounos desde o Congreso dos Deputados a primeira entrada rexistrada e publicada no boletín do Congreso.
Hai uns meses Guillermo visitou a nosa parroquia de Cerponzons , un dos lugares que estivo a visitar foi o lugar de Tilve , onde está situado a Ponte Malvar e por conseguinte o tramo antigo da estrada N-550 , lugar de paso hai anos do Camiño Real .Enseguida deuse conta da urxente Reparacion que necesita a ponte e o seu contorno.Así foi como membros da Asociación de Veciños O Chedeiro mantivemos con Guillermo unha serie de encontros para estudar a fondo todo o relacionado coa Ponte Malvar e o tramo antigo da N-550 , e así presentar de mans de Guillermo unha serie de preguntas.
CERPONZONS ao 23/02/2017
Respostas do Goberno as preguntas feitas por Guillermo Meijón :
Pola súa banda Guillermo fixo esta declaración :
ARTIGOS RELACIONADOS COA PONTE :
O Roque de Cerponzóns 