CURACIÓN DA DOR DE OÍDOS :
El dolor de oídos se cura vertiendo en ellos unas gotas de leche de una mujer que haya dado a luz un varón, o también taponando el conducto auditivo con un trozo de jamón viejo……así lo recogió V. Lis en su libro que trata sobre la Medicina Popular en Galicia.
Son moitos os remedios que polo mundo adiante había para curar a molesta dor de oídos, en Francia , por exemplo, un dos remedios que había para curar a Adenitis era a de desollar unha culebra e poñela a macerar en augardente, logo empapábase nun algodón e metíase na orella enferma, o de usar a serpe era moi común e na nosa parroquia por suposto, usábase para moitas enfermidades.
Na nosa parroquia un dos remedios para curar a dor de oídos era o de usar Lauchas, pequenos ratiños que unha veciña encargada de realizar a sanación, encargábase de ir buscalos nas metocas de millo ou nos palleiros de erba que se encontraban polas leiras.
Os pequenos ratos eran moi apreciados en moitos lugares, é sabido que os curandeiros usabanos moito para combater a tosferina, o tifus e a tiña, para iso preparábase un caldo de rato que había que tomar ben quente, seica podías botarlle pan, polo menos a min o caldo sempre me gustou con muito pan, que a cuchara quedase dereita……
En relación con este artigo, contareivos o recordo dun amigo meu que naceu na parroquia e que agora vive noutro lugar.
Falando con él hai pouco, díxome o seguinte:
Bos días Juan, mira , vou contarche un recordo da miña avoa Edelmira, á parte do recordo aquel que che contéi de como “cortaba” as lombrices.
A miña avoa Edelmira tamén curaba a dor de oídos, e debía de ser moi boa co remedio que adoitaba facer, pois ao lugar da Balea, viña xente de moitos lugares, que eu lembre, á parte de xente da parroquia, viñan de Poio, Verducido, Xeve, de Lérez…de moitos sitios.
Cóntoche os meus recordos.
De cando aos nenos pequenos doíanlles os oídos, daquela dicíase “collíalle o aire”, é para curar ese “aire” a miña avoa Edelmira tiña un remedio infalible…
Cando lle chegaba algunha nai a Balea, co seu fillo pequeno en brazos, chorando desconsoladamente e dicíalle que lle doían os oídos, Edelmira facía sentar e pedía lle que se tranquilizase, mentras tanto, Edelmira, achegábase a unha das leiras da contorna que tivese feito un palleiro de millo, cando chegaba o palleiro comenzaba a buscar algún lugar onde estivesen a criar os ratiños, cando daba con eles, collía uns cuantos e levábaos nunha bolsa para o alboio que tiñamos na casa, alí, nunha lareira, collía unha tixola vella que xa tiña para usar nesas ocasións nas que realizaba os seus remedios e naquela tixola colocaba os ratiños, despois prendía lume e comenzaba a fritilos coma si fosen uns xurelitos.
Ao pouco tempo, aqueles ratiños comezaban a soltar un líquido como se fose aceite, seguidamente botábao nunha cunca, mentres tanto amornábase o líquido, Edelmira collía un trapo e cortaba un anaco, o cal lle daba forma coma se fose un bastoncillo dos que hai agora a vender nas farmácias.
Ese anaco de trapo envolvíao nun pequeno pau, habitualmente utilizaba unha pequena rama de calquera dos froiteiros que tiña na leira de casa.
Despois mollaba no aceite, que xa estaba amornadiño, e introducíallo nos oídos do neno, santamén.
Se lle sobraba aceite, introducíao nunha pequena botella e tapábaa cun pequeno corcho, así xa tiña reserva para o seguinte neno.
E sabes Juan, viña xente de todos os lados, de moitos lados, a miña avoa Edelmira era moi coñecida.
Recordo unha vez aos meus pais comentarme de cando era moi pequeno (daquela viviamos na Taberna de Maria Fuentes), situada enfronte a casa dá señora Hermosinda, que seica eu tiña muitos dores de oídos, era algo insoportable, choraba de día e de noite, houbo unha noite , eran as catro da mañá, que era tal a dor e os choros que o meu pai colleume no colo e levoume andando ata Pontevedra, daquela non había taxis a esas horas, e meu pai non tiña coche, foi andando en busca dun médico para que me dese algo, e algunhas gotas debeu de darme, pero o que non sei eu si chegaron a probar en min co aceite da nosa veciña…..se cadra as dores pasaríanme muito antes, tiñan o remedio cerca da casa.
Sorprenderavos seguramente os que ledes isto por primeira vez e nunca escoitarades destes remedios…
Pero é que remedios onde se usan os ratos son infinidade os que hai, hoxe en día os ratos seguen sendo imprescindibles para multitude de experimentos, os pobres son os primeiros en experimentar o que se coce nos laboratorios…..
Por poñer algún exemplo máis de remedios, fai anos tamén usaban os ratos para os que tiñan pouco pelo, a porqueria dos ratos mesturábase con mel e despois usábase na parte do corpo que un quixese que lle nacese pelo, normalmente era a cabeza a parte onde máis se usaba, unha boa man deste mejunje e a esperar…
Outras veces collíanse as cabezas dos pequenos ratiños e queimábanse, despois esa cinza mesturábase con aceite de arrayán, era outra fórmula de crecepelo.
Noutros casos usaban o vinagre mesturado co estiércol dos ratos, os cabelos renacían aos poucos días, seica brillaban aqueles pelos.
Pero un dos usos que estaba moi estendido era o de darlle ratiños a comer a aqueles nenos que lle abundaba a saliva, dese xeito se lle desecaba a esaxerada saliva que tiña na boca. Pero si ademáis o neno era dos que se mexaban na cama tamén aproveitaban a pel do rato….
O primeiro era que había que despellexar ao rato en vivo, despóis a pel do rato aplicábaselle nos testiculos ao pequeno, tendo en conta que a pel estivese un pouco húmida para que fose efectivo o remedio, probablemente facíase este remedio porque había un tipo de rato que seica non bebía nunca, segundo comentarios, iso si, o rato tiña que ser caseiro, xa se sabe que como o de casa non hai nada mellor…..
O Roque de Cerponzóns 