33- PEREGRINACIÓN A SANTIAGO, ANO 2022

PEREGRINACIÓN A SANTIAGO, ANO SANTO 2022.

O día 10 de Decembro preto de 200 veciños e veciñas das parroquias de San Andrés de Xeve, Santa Maria de Xeve, Verducido e Cerponzóns, foron de Peregrinación a Santiago de Compostela, a organización correu a cargo do párroco D. Herminio Sande Lado.
Cun día fresco, pero asollado, sen ter que ir provistos de paraugas, en catro autobuses da empresa Rías Baixas, que saíron aproximadamente ás 8:45 das anteriores parroquias citadas, fomos pasar un día que xa quedará sinalado nas nosas vidas.
A primeira parada que fixemos despois de saír do aparcamento da Igrexa foi enfronte ao Pavillón dos Deportes de Pontevedra, desde alí arrincamos os catro autobuses xuntos direccion Santiago á as 9:15 horas.
Pola nosa Parroquia estaban anotados 40 veciños, ao final un veciño non puido asistir debido a un problema de saúde.
Cando iamos pola autoestrada, comenteilles aos viaxeiros un par de cousas que tiñamos que facer para que todo saíse correctamente, e ademais fíxenlles unha pregunta aos presentes, quería saber se alguén dos que ían no autobús fixera unha peregrinación como a que estabamos a comenzar neste día.
Moi poucos me responderon afirmativamente, a maioría contestaron que non e os poucos que dixeron que si, faláronme de que lembraban facer a peregrinación co cura D. Benito Lariño e que tamén aquel ano foran varias parroquias xuntas e que cando chegaron a Santiago desprazáronse en formación os veciños das distintas parroquias andando desde a Alameda de Santiago ata a Catedral.
A chegada á estación de autobuses foi ás 10:05 horas, desde alí achegámonos á Catedral, comentaralle aos nosos peregrinos de ir á porta por onde iamos entrar para asistir á Misa do Peregrino, situada na Praza da Inmaculada, así todo o mundo sabía o lugar exacto por donde había que entrar.
Ao chegar á praza estivemos uns minutos e despois cada un foi dar unha volta, uns a tomar un café, outros aproveitaron para comprar lotería de Nadal e outros se zamparon un sándwich cun zume de piña.
Ás 11:15 era a hora acordada para entrar á Catedral, así foi. A porta de entrada habitualmente úsase soamente para as saídas, pero D. Herminio realizou uns dias antes a xestións oportunas para poder entrar por ela e así evitar as longas colas que se fan polas outras portas de entrada, as catro parroquias levabamos un distintivo á vista para que o gardián da porta soubese quen podía entrar.
A porta por onde entramos está situada entre a Capela de Sta. Catalina (á dereita) e a Capela de San Antonio (a man esquerda, segundo entramos).

Conforme baixamos catro escaleiras, xa tiñamos as bancadas onde nos podiamos sentar, para situarnos, ditas bancadas quedan no lateral esquerdo da Capela Maior, si nos poñemos de frente ao altar.
Houbo que esperar uns corenta minutos para que dese comezo a Misa do Peregrino, pero non había máis remedio que entrar con tempo suficiente, dado que se se fai máis tarde non se atopa sitio para sentar.
Durante ese tempo podíase facer fotos e percorrer a Catedral, conforme se acercaba a hora da misa ían anunciando que despois quedaba prohibido realizar fotos, vídeos e pasear, mentres durase o oficio.

A MISA DO PEREGRINO.

Asistir á Misa do Peregrino é un dos rituais máis importantes e máis emocionantes para todo o que acaba o seu Camiño.
O Arzobisto Julián Barrio deu a benvida aos peregrinos que alí estabamos presentes e comezou saudando precisamente as catro parroquias que leva D. Herminio, que ademáis participou en dita Misa do Peregrino.
Despois de saudarnos fixo o mesmo cos compoñentes da Peña dá Boina de Pontevedra e seguidamente fíxoo con todos aqueles peregrinos que habían chegado a Santiago nas últimas 24 horas, indicando nacionalidade dos peregrinos e lugar de inicio do seu Camiño.
Despois, unha representación das catro parroquias e un representante da Peña dá Boina, participaron na lectura da liturxia.
Por parte da representación das catro parroquias, a lectura foi a seguinte:

Santo adalid, patrón de las Españas: Las comunidades católicas parroquiales de San Vicente de Cerponzones y su unido San Martín de Verducido, San Andrés de Xeve y la Inmaculada Concepción de Xeve, como herederas de la Fe en Cristo resucitado, nos postramos ante ti para rendirte nuestro más profundo agradecimiento por el gran don de la fe cristiana que tu nos aportaste y que dio lugar a un nuevo estilo de vida y cultura europea.

Como amigo del Señor te suplicamos que sigas siendo nuestro gran protector y defensor de todos y cada uno de los valores cristianos del Amor, la Caridad y la Esperanza, para que en nuestras comunidades, en nuestra España y en el mundo entero renazca un espíritu nuevo y una vida nueva en Cristo Jesús. Así te lo suplicamos poniendo por intercesora a Santa María en su Inmaculada Concepción.

Ao final da cerimonia, puidemos contemplar o voo do “botafumeiro”.
É impresionante velo en movemento, oito homes (tiraboleiros) necesítanse para desprazar o 53 kg. que pesa.
O botafumeiro está suspendido a unha altura de 20 metros e chega a alcanzar o 68 km/hora. A súa función litúrxica durante séculos, foi a de purificar o ambiente, hoxe en día conserva a súa función ritual á vez que é todo un espectáculo velo voar pola nave do cruceiro da igrexa.
Recollo esta referencia dunha páxina:

La primera referencia documental de este enorme incensario aparece en una nota marginal del siglo XIV del Códice Calixtino, donde se le llama “Turibulum magnum”. A lo largo de la historia ha habido varios botafumeiros y, en sus orígenes, su funcionamiento no era tan perfecto como ahora. Por ejemplo, en 1610, el peregrino Diego de Guzmán escribe en su diario que el incensario volaba “dando golpes en las bóvedas altas”. Y en otras contadas ocasiones llegó a soltarse de sus engranajes.

Dicir tamén que mentres o botafumeiro voaba por encima de nos, algunha cara era de non telas todas consigo jajaja. A máis dun pasoulle pola cabeza se chegase a soltarse!

Si recordamos, ainda hubo uns cuantos sucesos mais, o 25 de xullo de 1499, coa presenza no templo de Catalina de Aragón, o botafumeiro saíu voando para estrelarse contra a porta da praza de Praterías e en 1622 rompeu a corda que o suxeita e caeu no chan e non fai muito, no século XX fracturou as costelas e o nariz dun peregrino que se achegou demasiado.

Ao finalizar a misa, dirixímonos á estación de autobuses, saímos dirección a Lalin á 13:30, sen ningún contratempo, todo en orde.
Chegamos ao Restaurante Casa Pablo, situado no lugar de Goleta (Lalin).
Conforme baixamos do autobús fómonos para o comedor, preparado para as case 200 persoas que eramos, sobre as 15:00 estabamos a saborear unha rica sopa, seguidamente un cocido espectacular e para rematar unhas sobremesas cos postres, cafés, e por suposto, non podía faltar o licor café.
Durante a comida estivo a acompañar, nun ambiente de gran camaradería, o Dúo Marema. Muitos bailaron, outros conversaron e hubo de quen xogou as cartas, a escoba precisamente, por certo que meteulle unha soberana malleira a súa irmán jajaja.

Eran as sete da tarde e xa estabamos no autobús iniciando a viaxe de volta á nosa terriña.
Sen ningún incidente que destacar, despedímonos no aparcamento da Igrexa desexándonos Felices Festas.
Para finalizar quero facelo con dúas frases (para min a destacar) que dixo o Arcebispo e que quedei con elas para compartilas con todos vós:

SOIS PORTADORES DE LA HERENCIA DE LA FE.

UNA CONVIVENCIA PARA BUSCAR LA VERDAD.

Deséxovos Felices Festas.
JJ Esperón.
O Roque.

32- 40 ANOS DE ALFOMBRAS

40 ANOS DE ALFOMBRAS.

Este ano cúmprense 40 anos da chegada de D. Manuel (q.e.p.d.) á parroquia, a súa chegada foi o inicio dunha serie de actividades que deron un envorco total en Cerponzons.

Fai un tempo que estiven falando con Juan O dá Bouza, falamos de moitas cousas, entre elas dos inicios da confección das Alfombras de Corpus, anteriormente cando chegaba ese día os veciños usaban fiunchos e espadaina para marcar o percorrido da procesión, con D. Manuel e a colaboración dos veciños e veciñas as alfombras sufren unha gran transformación…

Juan foi un dos primeiros veciños que colaborou na confección das alfombras, pero é que ademais aportou moitas ideas que cada ano foron axustándose a medida que podían realizarse xa que ás veces atopaban a D. Manuel reacio a que se innovase a súa principal idea de como tiñan que facerse, pero ao final sempre ía adiante, logo de ver como quedaba convencíase totalmente.

Coméntame Juan que un dos principais materiais que se usaba era o carrasco, onde no noso monte florece ao longo do ano en tres meses. No mes de Maio son moi pequenos, no de Xullo son moi longos e moi bonitos e en setembro sacaban unha flor miúda que era un alimento que lle encantaban ás vacas.

Daquela tiñas tempo para localizar todo tipo de material que se puidese usar na confección das alfombras. A xente traballaba as leiras e como no mes de Maio era un dos máis fortes en carga de traballo sempre se ía vendo o que se podía ir recoller días máis tarde.

Juan sigue contándome:

-Un día a miña muller coméntame da idea de D. Manuel, tiñamos que axudar a confeccionar as alfombras, daquela D. Manuel ía comentándoo cos nenos e nenas que estaban preparándose para facer a Primeira Comuñón que truxeran frores, cada un deles traían estralos, hortensias, algunha herba cortada co cortacéspede…pero sempre que se poñían a facelas non chegaba o material.

Juan foi un dos primeiros que participou no cambio total da confección das alfombras, ademais de aportar moitas ideas e consellos.

Recorda que con motivo da ampliación dun camiño de carro, que había desde as inmediacions da igrexa ata o lugar da Bouza, a maquinaria contratada pola Comunidade de Montes levou todo por diante e entre iso as mimosas, Juan ao ver as mimosas cortadas decidiu realizar unha proba con elas.

Naqueles tempos unha parella da parroquia axudou desde o principio a D. Manuel, desde que souberon que viña destinado a Cerponzons estiveron sempre axudándoo, un dos motivos era que coñecían á súa familia desde anos atrás. E claro, tamén estiveron ao pé do cañón desde o primeiro momento na confección das alfombras, esta parella é Milagros e Evaristo.

Comezaron a mover o tema e a comentalo co vecindario, había que apoiar a realización das alfombras e así foi.

Juan xa lle fixera a comuñón aos seus fillos, recorda que na comuñón da súa filla Liliana colaborara na realización dos festexos do Santísimo, aínda se acorda que trouxeran á Banda de Música de Coruxo, foron dous días de festa ao grande.

Por aquel entón as procesións do Santísimo realizábanse polo percorrido que marcara D. Benito, saíase da porta principal seguidamente baixábanse as escaleiras e pasábase por diante da Casa Rectoral (alí fíxose unha moi grande que chamou a atención de todos os presentes), despois o percorrido seguía por diante da Casa dos Caseiros en dirección ao cruceiro que había xusto antes das escaleiras de subida á igrexa pola parte de atrás.

-Cando nos puxemos co tema das alfombras o primeiro que pensei foi en ir a Ponteareas, había que ver como se facían alí, que materiais usaban, que figuras se facían etc.

E alá fomos, Milagros, Evaristo, a miña muller e mais eu.

Si hoxe en día as alfombras de Ponteareas son bonitas ollo ! Naqueles anos eran fermosisimas !

Ver aquelas alfombras todas punteadas era unha marabilla, principalmente as que estaban á saída da igrexa, realizadas con flores grandes, ao bruto, pero aquela orla realizada con mirto de toda a vida eran marabillosas.

Anos máis tarde chegaron de Vigo xente que estaba en Belas Artes e comezaron a confeccionar con materiais máis finos, moi ben tamén.

Eu ía fixándome en todo, tomando nota do que usaban, de como estaba feito…é fixeime nas mimosas.

Aínda que collemos moitas ideas ese ano non daba tempo a preparalas para o Santísimo de Cerponzons, pero eu xa ía preparando cousas.

E así foi como dei a idea de buscar materiais que se puidesen usar dun ano para outro, podíase adiantar moito.

E preparei unha peneira grande e cada ano traía unha idea de Ponteareas, tamén hai que dicir que moitas veces non eran ao principio do gusto de D. Manuel jajaja.

E cada ano as alfombras ían gustando máis e ademais sumábanse máis veciños para colaborar e moita mocidade ! Que pasaron noites enteiras preparándoas e aguantando ás veces as broncas do cura jajaja, pero eles seguían igual e si D. Manuel dicía unha cousa eles seguían facendo, como resulta que D. Manuel tíñase que ir para Verducido a dar misa cando viña de volta as alfombras xa estaban feitas e xa non podía dicir nada jajaja.

-Volvendo a vista atrás recordo o ano en que se fixeron o percorrido das alfombras polo aparcamento, foi na comuñón da miña sobrina, a filla da peluquera.

Ese ano ocorréuseme peneirar a mimosa, foi un ano que non había moita xente, decidín ir ata A Bouza a por mimosas, ían tamén Milagros e Evaristo, por certo que Evaristo levaba unha máquina de disco para cortar.

Aquel día de merenda levamos unha empanada de xoubas feita pola miña muller, que rica estaba, aínda me recordo hoxe en día do bo sabor que tiña.

Cando un tempo despois estabamos no atrio peneirando as mimosas chegou D. Manuel (logo de estar preparando aos nenos de comuñón) e pegando un grito díxonos : QUE HACÉIS?

Explicámoslle o motivo de peneirar as mimosas e ao pouco tempo foise convencendo, D. Manuel era de ideas fixas e que se lle andase a cambiar o seu traballo non era do seu gusto, tiña as súas dúbidas e nós tamén nos cabreamos de cando en vez por non deixarnos facer o que viramos en Ponteareas.

É que eu idea que pillaba de Ponteareas, idea que quería levar a cabo para o ano seguinte. Que risas pasamos cando foi da cáscara de pino jajaja.

Resulta que para desfacela levouse a cáscara ao muiño do Caeiro jajaja, resulta que cando se puxo a cáscara a moer levantouse tal polvo que os que estaban dentro do muiño tiveron que saír pitando para fora jajaja, non eran capaces de aguantar o polvo que ali había jajaja, non había quen parase alí dentro jajaja.

Pero a cáscara de pino foi todo un éxito, iso si que levantou expectación o día das alfombras, ese ano a xente estaba sorprendida de como a realización das alfombras cada vez ían mellorando a pasos axixantados.

Outro ano pasou o mesmo cos carozos, é que eu xa lle dixera á miña muller un día que o éxito estaba en que todo tiña que pasar pola peneira. Os carozos recordo que o marido de Chola, que tiña de oficio taxista, sabía dun veciño de Salcedo que tiña un muiño apropiado para moer os carozos e alá fóronse un día cun un feixe de carozos para moer.

Do carozo ao moelo saían varios tamaños, grande, mediano e fino. O fino usámolo para tapar o fondo.

Quedaban perfectas, á min sempre me gustou que o traballo fose ben feito, de calidade, non ao correr. Como cando aquel ano que se levantou tal vento que nos desfacía o traballo e ocorréullenos regar as alfombras ! Santo remedio !

Recordo tamén cando Evaristo coa súa máquina de cortar utilizouna para cortar as canas, todas á mesma medida e despois pintábaas cun esmalte, seguidamente colocábanse as canas unha diante doutra e separábanse cada metro cun coco de eucalipto.

Usabamos moitos materiais, moitos deles estendiámolos no hórreo do cura e quedaban a secar, despois se peneiraban e víase a cor que tiñan si encaixaba para facer a orla, niso D. Manuel fixábase moito, a combinación das cores tiñan que estar perfectas, eran os que daban vida ás alfombras.

Como anécdota que quero comentarche para rematar é cando unha vez a D. Manuel ocorréuselle calcular a cantidade de material que necesitaba para a orla usando unha caixa de onde veñen as velas.

Collendo unha caixa daquelas de cartón medía o espazo onde se faría a orla, así sabía que eran tantas caixas de material as necesarias para realizar a orla contando os metros lineales.

E é que si non se facía un cálculo primeiro nunca chegaba os materiais.

TRABALLO REALIZADO POR ALFOMBRISTAS DE CERPONZÓNS 2022

17- O BELÉN, MANIFESTACIÓN REPRESENTATIVA DO PATRIMONIO CULTURAL INMATERIAL.

Enhoraboa aos belenistas de Cerponzóns !

Que mellor agasallo de Reis que esta noticia !

Quero felicitar a todos aqueles veciños é veciñas, nenos e nenas, que participaron a través dos anos e aos actuais que fixeron o Belén da parroquia, como tamén aos nosos veciños Biri Biri e Maite, que seguen coa tradición belenista desde as súas parroquias actuais, Salcedo e Moraña.

A Dirección Xeral de Belas Artes, dependente do Ministerio de Cultura, iniciou os trámites para declarar o belenismo como manifestación representativa do patrimonio cultural inmaterial, segundo publica o Boletín Oficial do Estado.

A acción de montar o Belén é unha tradición de religiosidade popular que tivo a súa orixe na Europa Medieval e que consiste en construír unha escenografía formada por escenario e figuras sistematizables que se arman ou montan cíclicamente coincidindo coa época de Nadal e que evoca, directa ou indirectamente, pasaxes relacionados co nacemento de Jesús.

BELÉN REALIZADO POLOS BELENISTAS DE CERPONZÓNS, ANO 2021

RECOLLEMOS DO BOE O SEGUINTE :

El interés en declarar el Belenismo como Manifestación Representativa del Patrimonio Cultural Inmaterial viene justificado por su fuerte carga identitaria, al estar interiorizada en los individuos y en los grupos humanos, remitiendo a la biografía individual y colectiva. Es un patrimonio vivo y dinámico, experimentado y rememorado en tiempo presente, y preservado tradicionalmente por las comunidades que lo han transmitido a lo largo del tiempo y lo han ido recreando de forma intergeneracional.

Dentro de los valores culturales que aporta el Belenismo cabe destacar el de compartir una identidad colectiva presente en todas las regiones españolas, su contribución a la transmisión de conocimiento de la cultura popular mostrando oficios tradicionales y modos de vida a veces ya desaparecidos, la preservación de oficios artesanales especializados y su dimensión económica y productiva, la riqueza de sus bienes muebles asociados, la transmisión y recreación a través de su práctica de conocimientos, habilidades y destrezas, su estrecha relación con la tradición oral, narrativa y musical, la importancia del asociacionismo en torno a esta manifestación y su proyección internacional.

Por tanto, considerando la trascendencia del Belenismo en España y teniendo en cuenta además que la consideración en conjunto de esta manifestación requiere para su específica comprensión una consideración unitaria, más allá de la propia que pueda recibir en una o varias Comunidades Autónomas, habiendo informado al Consejo de Patrimonio Histórico Español y atendiendo al informe de la Universidad de Navarra, y la Universidad de Murcia, la Dirección General de Bellas Artes, resuelve:

Primero.

Iniciar el expediente para la declaración como Manifestación Representativa del Patrimonio Cultural Inmaterial del Belenismo, por concurrir en la misma las circunstancias previstas en las letras a), b) y c) del artículo 12.1 de la Ley 10/2015, de 26 de mayo, para la Salvaguardia del Patrimonio Cultural Inmaterial.

Mais información: https://www.boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE-A-2022-254

20- REITORAL DE CERPONZÓNS

Encontramos no proxecto TESOUROS DO TEMPO. PATRIMONIO CULTURAL DE PONTEVEDRA, unha anotación relacionada coa Casa Reitoral da Parroquia de San Vicente de Cerponzóns, corría o ano 2012.
Éste proxecto foi unha iniciativa impulsada polo Concello de Pontevedra, a través da Concellería de Patrimonio Histórico, coa finalidade da protección, conservación, catalogación e divulgación dos bens culturais do municipio de Pontevedra.

Neste proxecto falaba que TESOUROS DO TEMPO tiña unha clara vocación participativa e colectiva, decía que o común é de todos é de ninguén, por elo reclamabase a atención máis esmerada das institucións públicas e a implicación activa das entidades sociais e das persoas que cren nos inmensos valores do patrimonio cultural coma ferramenta de cohesión, de identidade, de dinamismo é de goce colectivo.

Remataba decindo que temos moitos tesouros por descubrir, por coñocer, por protexer…

No proxecto aparece a descripción da Casa Reitoral da seguinte maneira :

Edificio residencial construído no século XVIII que acolle unha serie de arquitecturas adxectivas de grande valor e interese: un hórreo de catro claros, dous pombais e un lavadoiro. O edificio principal presenta planta rectangular, dúas alturas e cuberta a catro augas. Levantado en opus vittatum, os seus muros aparecen perforados por xanelas coroadas por trabatel e unha porta de aire balconada orientada ao sur. No sector noreste sitúase un portalón monumental – que dá acceso ao patio – coroado por ameas e unha cruz latina sen figuración.

A casa aparece unida a unha serie de arquitecturas adxectivas de planta poligonal que dan lugar a un patio organizador do complexo.

NOTA : Opus vittatum (literalmente, ‘obra con vetas’). Aparejo romano antiguo hecho de pequeños sillares rectangulares, dispuestos en hiladas regulares alternas.

Nun traballo realizado pola nosa veciña Ana atopamos no seu blog un inventario realizado polo cura D. Jesus García, referíndose á casa reitoral, escribiu o seguinte :

LA CASA RECTORAL DE CERPONZÓNS 

La casa rectoral de Cerponzóns está construída de piedra de granito. Es súmamente confortable, tiene buenas vistas, y por estar bañada por el sol durante todo el día, es muy acojedora y sana. Todas sus dependencias se encuentran en buen estado de conservación, tiene buena instalación electrica, bajo plomo con timbres de llamada en la puerta principal y habitaciones mas importantes, debiendo añadir que las ventanas tienen el día de hoy todos los cristales y recientemente pintadas.

Tiene cocina económica en buenas condiciones y está en un local de bastante amplitud y confortable. Tiene cuarto de aseo, tambien en buenas condiciones higiénicas, hay además al poniente de la casa un garage de reciente construcción con un portalón de dos hojas semi-nuevo, hórreo amplio, de cantería en buenas condiciones.

RELACIONADO COA REITORAL :

NOMBRE DE LAS FINCAS QUE CORRESPONDEN A ESTE BENEFICIO

1. La huerta cerrada sobre sí, de una extensión apróximada de catorce ferrados.

2. El bosque y pinar que no baja de cuarenta ferrados.

3. La Gándara de unos veintidós ferrados, en el extremo sur de dicha finca hay un molino maquillero, autorizado por la Junta Nacional del Trigo, tiene derecho al agua del río que baja de la Portela pasando por Reiriz, todos los días del año menos en los meses de riego, pues en dicha temporada desde el sábado a las 10 de la mañana hasta el lunes a la misma hora de 10 de la mañana, en cuyo tiempo pueden regar las fincas que quedan antes del molino referido. Así consta por la tradición que se vino observando a través de los años, de lo que son testigos las personas mas ancianas de esta zona en que está enclavado el aludido molino.

4. La llamada “Taral” a cañaveral que mide sesenta y cinco centiáreas.

Al principio de este inventario, se halla una hoja expedida por el Arzovispado de Santiago de Compostela, en la cual se relaciona toda la fincabilidad y molino que corresponde a esta rectoral (iglesario).

HUERTA DE LA RECTORAL

La huerta de la rectoral se han plantado muchos frutales de clases variadas, según la relación siguiente: 

1. En la zona llamada del palomar se dedicó a frutales una parcela de terreno que está separada del resto de la huerta por medio de una rejilla de alambre, hay en la misma manzanos de de cuatro temporadas, siendo su número 54,(…),49; perales 4, melocotones 14, naranjos 2.

2. En la zona de yerbal, lateral a la casa rectoral, manzanos 20, ciruelos 15, perales 9, melocotones 3, naranjos (…) uno de ellos es ágrio, cerezos 3, albaricoques 1.

3. Entre parrales: ciruelos 24, melocotones (…)

4. Zona llamada entre cortizos (…) perales 1, melocotones 1.

5. Frente a la puerta principal de la rectoral, cerezos 1, nogales 1, melocotones 1, limoneros (…) naranjos 3, y en el jardín un mandarino.

6. Fuera, bajando al bosque 6 cerezos (…) castaño.

Hay en total de arboles frutales (…) los del átrio 391, todos estos árboles que se mencionan están en plena producción (…)

BOSQUE DE LA RECTORAL

En el bosque de la rectoral se ha llevado a cabo una buena modificación, convirtiéndo la robleda (…) mayor parte solo tenia ramas de utilización para leña en pinar (…) en la parte que está fuera de la dicha robleda que es la denominada (…) también se hizo una metódica repoblación de pinos insignes (…) y pino pinaster y eucaliptos, en la actualidad con (…) la autoridad eclesiástica,se ha hecho una tala de árboles maderables, en su mayor parte en sistema de rareo, pudiendo asegurar que con las plantas que quedan no es menester poner ninguna más, ya que han de ser las que quedan sumamente abundantes para cubrir todos los espacios libres.

Quedan pinos maderables y de puntal en número muy elevado que no bajan del millar y tambien muchos eucaliptos, algunos de ellos ya muy desarrollados, y también bastantes acacias de Australia.

En una zona de el bosque se han puesto castaños en buen número hallándose muy desarrollados de forma que ya dan fruto, Esta plantación será gran ventaja para el beneficio parroquial, porque su crecimiento es muy rápido, y, por lo demás su madera no es carnosa, como suele ser las de otras variedades de esta especie sinó que completamente fibrosa, pudiendo aprovecharse incluso las ramas para objetos de carpinteria.

En la finca de la Gándara se ha efectuado también otra transformación, sembrando pinos en un trozo en el que solo se recogia leña y tojo, hoy quedan en la misma sobre unos 90 pinos maderables de mucho crecimiento, bastantes de menos importancia y también algunos castaños, robles, alísos, alguno que otro fresno, y eucaliptos.

Si quedase tiempo se haria constancia de las plantas forestales lo mismo que se hizo con los árboles frutales.

LOS MANANTIALES DE LA CASA RECTORAL

Delante de la puerta de la casa rectoral hay un gran pilón que se alimenta de las fuentes de Santanrandán, Rouco y otra que nace en las Tomadas, a muy poca distancia de la presa, el recorrido de esta agua desde el primer manantial hasta la feligresia o casa rectoral es de unos 3 kilómetros, esta agua es exclusivamente de la casa rectoral, hace 21 años que rige esta parroquia el que suscribe y jamás persona alguna invocó derecho alguno sobre la misma, viene por lo referido, disfrutándose sin oposición alguna este derecho que nació de los fundadores de esta parroquia.

En la presa, cuyo recorrido es largo y por la escasez que se padecia en los veranos, se han hecho algunas reformas notables, siendo entre ellas dignas de notarse la (…) de un buen trozo, mediante postes de piedra, que precede a la casa rectoral ya que en el era donde más se perdia, en el paso de los  (…) de  Santarandán se efectuó una buena modificación haciendo un (…) contención para evitar que se perdiese por allí el agua, también (…) de la primera fuente se hizo alguna modificación.

En la actualidad (…) un fenómeno y es de que después que se ha realizado (…) repoblación forestal en estos montes, hay mucha más abundancia (…) de tal forma que , si se tiene el cauce en buenas condiciones (…) que las dichas hay abundancia de este apreciado (…) todo el verano

Descripción:

Fonte a carón da igrexa de San Vicente de Cerponzóns, procedente dunha mina de agua situada no monte veciño. A fonte mana a partir dun oco no muro do adro da igrexa. A lumieira do oco esta aproveitada dunha pedra moldurada. A auga percorre ao longo dunha canle labrada por tramos en pedra de granito. A canle ten dous desaugadoiros, un lateral que desemboca nunca piscina de muros de perpiaño de granito de 2 metros de ancho e longo aproximadamente. O outro desaugadoiro está no extremo da canle e desemboca nunha gran pía rectangular situada nun nivel inferior. A ámbalas dúas beiras da pía hai perpiaños horizontais ao mesmo nivel. Un deles está lixeiramente elevado e inclinado que ben se podería usar como lousa de lavadoiro. A auga sobrante da pía cae nun desaugadoiro limitado pola outra beira por unha pedra circular procedente do tornarratos dun hórreo.

Inventario de 1939. ( Arquivo do clero)

18- OS SÍMBOLOS DOS PANTEONS DA PARROQUIA.

Si damos unha volta polo noso cemiterio podemos observar que algúns dos panteons teñen diversos símbolos na parte alta dos panteóns.
Seguramente moitos de nós non nos paramos a pensar o porqué nun panteón colocáronlle un estilo de cruz, a outros anxos, santos noutros etc.

A morte para a relixión cristiá significa o fin e principio, falecemento e vida, esperanza, mellor vida…é por iso que sempre están presentes as flores, adornarmos os nosos panteons con flores de diferentes variedades e de diferentes significados. Recordades os cipreses que había á entrada do cemiterio ? O seu nome, ciprés ( cupressus sempervirens- sempre verde,vivo).
O ciprés é o símbolo máis significativo nos cemiterios católicos, debido a súa lonxevidade e perennidade, cun tronco e follaxe alto, ascendente cara ao ceo : nexo de unión entre o ceo e a terra : afunde as súas raíces verticais na terra e elévase cara ao ceo.
Intentarei explicar ao meu xeito o significado dos símbolos que nos encontramos ao entrar no cemiterio…

CRUCES : É o máis universal de todos os símbolos e que se asocia directamente coa relixión cristiá. Nos nosos cemiterios a cruz que mais atopamos é a latina, cun só travesaño, pero temos alguns estilos mais, encontramos os seguintes :

CRUZ LATINA :dous brazos perpendiculares, dos cales o transversal é máis curto que o longitudinal.

CRUZ GREGA : formada por catro brazos de igual tamaño que se cruzan en ángulo recto.

CRUZ CELTA : A cruz celta está conformada por unha cruz convencional cristiá e un círculo rodeando o seu intercesión, esta data desde os tempos do cristianismo en Irlanda.

CRUZ DA VITORIA : é unha xoia do prerrománico asturiano, convertida en símbolo do Principado de Asturias.

ANXOS : representan aos mensaxeiros entre Deus e o home. Os anxos son os intermediarios entre a terra e o ceo: protectores do soño eterno, implorantes, acompañantes cara ao ceo. Seres alados, pois as ás significan espiritualidade. Do mesmo xeito que na terra os reis rodéanse dunha corte, os anxos son a corte do reino celestial. Máis, tamén son os mensaxeiros do Xuízo Final, anunciado a golpe de trompetas.

CAVEIRA E OSOS : simboliza a fugacidad da vida terrenal e critica a vanidad humana; así mesmo, fálanos da igualdade de todos ante a morte. A caveira con ás ou con ósos simboliza a alma que abandonou o corpo e diríxese cara á outra vida. É, en suma, o triunfo da morte e que tamén enlaza co concepto de Memento mori.

COROA : simboliza a vitoria sobre a morte e tamén o recordo permanente. Ligada á cruz, é símbolo de autoridade. A típica coroa de flores coa que se rende homenaxe e recordo aos defuntos, e adorna, esculpida, multitude de lápidas. Pero ben pode vir explicado polo círculo, a eternidade. Símbolo, tamén, do tempo: movemento sen principio nin fin, sucesión continua de instantes: recordo permanente. Cristo é o alfa e o omega: principio e fin de todas as cousas. O círculo, figura xeométrica perfecta, sen principio nin fin. Unidade con Cristo tanto na vida como logo da morte. Máis a coroa tamén é o nexo entre a realidade humana e o máis aló: o ser coroado relaciónase coa orde superior como premio, pois é un símbolo de carácter sagrado, vindo da orixe divina do poder.

OS LAURELES : simbolizan a gloria.

AS CRUCES DO NOSO CEMITERIO…Sen dúbida a cruz, espida ou con sudario, é o símbolo por antonomasia do cemiterio. A súa orixe é anterior ao cristianismo, pero claro é que cobra total relevancia na relixión a raíz da crucifixión de Cristo: glorificación do alma, perdón dos pecados, a salvación a través do símbolo do Redentor. A cruz é a intersección entre o horizontal e o vertical, o que a converte nun símbolo totalizador. A súa presenza está en todas as culturas, máis no cristianismo cobra a forza da unión do ceo e a terra, a reconciliación do Creador coa súa creación: o centro do mundo.

SIMBOLOXÍA CELTA. Tamén temos representación de símbolos basados nos celtas, algunha cruz e varios círculos, que o canteiro de turno doulle a súa forma.
A maioría dos pobos celtas mantiveron un contacto estreito co imperio romano. Isto fixo que moitos deles acabasen abandonando o seu orixen e convertésense ao cristianismo.

Tamén temos en moitos panteóns simboloxía relacionada con Cristo, a Virxe, as Santas e Santos…seguramente o dono do panteón mandou colocar por devoción.

3- D. HERMINIO SANDE LADO, PÁRROCO DE XEVE, CERPONZÓNS E VERDUCIDO.

CON MOTIVO DO 56 ANIVERSARIO DA ORDENACIÓN SACERDOTAL DE D. HERMINIO SANDE LADO.

O 23 de Xullo de 1967 é ordenado sacerdote D. Herminio Sande Lado, foi ordenado polo Emmo.Rvdmo. Cardenal Quiroga Palacios.

D. Herminio naceu no ano 1942, no municipio coruñés de Carnota, fillo de pais labradores, os cales tiveron sete fillos : Josefa, Fernando, Domingo, Manuel, José, María e Herminio.

Cando contaba con 11 anos, os seus pais mandárono a estudar ao seminario de Santiago, de alí saíu cos estudos de Humanidades, Filosofía e Teoloxía, pouco despois licencióuse en Estudos Eclesiásticos pola Universidade Pontificia de Salamanca (05/12/1997).

O seu comezo exercendo o labor sacerdotal foi sendo coadxutor de Sta. María de Beluso-Bueu en 1968, dous anos despois encargouse de Meira-Moaña, corría o ano 1970.

Entre 1971-1991 estivo de coadxutor en Lérez.

Foi nomeado administrador parroquial de San Andrés de Xeve en 1986, onde segue actualmente.

Entre os anos 1987/1991 asistiu pastoralmente a parroquia de Sta. Mariña de Fragas-Campo Lameiro.

Desde o 2001 asiste tamén á parroquia de San Lourenzo de Almofrei.

A falta de sacerdotes e a ausencia de D. Manuel debido a temas de saúde, fixo que no ano 2019 fixésese tamén cargo das parroquias de Cerponzóns e Verducido.

Tamén estivo exercendo de capelán e profesor de Relixión no Colexio Santiago Apóstolo da ONCE de Pontevedra (1986)

Exerceu o profesorado tamén no Instituto Politécnico de Pontevedra (1990 ata a súa xubilación), algún dos nosos veciños foron alumnos seus.

Aínda que o seu hobby é a pesca, logo de xubilarse como mestre comezou no seu tempo libre a súa labor de investigador, así é que xa leva escrito tres libros relacionados con Xeve, a súa intención é a de dar a coñecer aos seus veciños cousas da historia da súa parroquia e que seguramente non as sabían.

No mes de maio do 2017, con motivo da celebración da festividad de San Juan de Ávila, patrón do clero secular español, a Diócesis de Santiago aproveitou ese día para homenaxear aos sacerdotes que celebraban as vodas de ouro con motivo do súa ordenación sacerdotal, un deles foi D. Herminio.

Juan Manuel Ruibal Silva, no prólogo do libro escrito por D. Herminio : Xebe 1700-1944, enxalza o seu arduo traballo, a súa paciencia, constancia e coraxe, poñendo en valor engadido o seu tempo e o seu diñeiro.

Co pouco tempo que D. Herminio leva na nosa parroquia, podo confirmar que é verdade o que di o señor Ruibal, pois demostrado está o feito ata o momento na nosa parroquia de Cerponzóns.

As súas PUBLICACIÓNS :

ANO 2010 publicou o libro “XEVE EN EL SIGLO XVII”

No prólogo do seu primeiro libro (XEVE no século XVII), Juan Manuel Ruibal Silva refírese a D. Herminio como unha persoa que sente curiosidade pola historia e ademais cun enorme desexo e ansias de sacar á luz e dar a coñecer os seus feligreses a historia da parroquia de Xeve.

ANO 2014 publicou o libro “XEBE 1700-1944”

No segundo libro que presenta D. Herminio ( Xebe 1700-1944), comenta Juan Manuel Ruibal Silva no seu prólogo : continúa D. Herminio con este novo libro desempolvando documentos que se atopan encerrados en diferentes arquivos.

Nesta obra tivo que desprazarse en innumerables ocasións para buscar documentación, un arduo traballo o realizado por D. Herminio.

ANO 2015 publicou o libro “OS ORGANEIROS DE XEVE”

O terceiro libro, D. Herminio introdúcese de cheo en sacar á luz a historia de tres veciños que foron organeiros, tres personaxes que deron gran prestixio e honra á parroquia de Xeve.

5- IN MEMORIAM, D. MANUEL MIGUEZ.

Hoxe sábado 12/06/2021 oficiouse a misa funeral por D. Manuel, sacerdote da parroquia de San Vicente de Cerponzóns ao longo de máis de 36 anos, na homilía que levou a cabo D. Herminio quédome cunhas cantas frases que dixo recordando a D. Manuel Miguez, frases que deberían darnos que pensar é utilizar no noso día a día.
-SIEMPRE TIENE QUE HABER ALGUIEN QUE NOS VAYA MARCANDO CON MAYOR ACIERTO, SIEMPRE CON UN OBJETIVO CLARO, EL DE LLEGAR A LA META INDICANDO LOS PASOS QUE HAY QUE DAR Y COMO HAY QUE DARLOS.
-CON UN OBJETIVO, EL BUEN PASTOR.
-SOMOS CAMINANTES, SOMOS PEREGRINOS DE LA VIDA.
-SOMOS UN PUEBLO QUE CAMINA.
Antes de dar comezo a misa funeral por D. Manuel Sacerdote, a nosa veciña Merchi Cochón Vieitez, pronunciou unhas palabras en memoria del :
En el año 1982, llegó a esta parroquia un joven párroco que venía cargado de ideas e ilusión por dinamizar esta parroquia que iba a ser la suya. 

Pronto descubrimos que era un hombre inquieto del que brotaban ideas con el objetivo de crear unión entre los vecinos y hermanar a los habitantes de Cerponzóns y Verducido, parroquias que el tutelaba. 

Fuimos descubriendo que le apasionaba investigar en la historia de esta parroquia, así, con el paso de los años, y mucha constancia, se hizo con abundante documentación que relataba nuestra historia desde siglos atrás, y con su ayuda conseguimos dar a conocer la historia milenaria de nuestro pueblo. 

Debido a su gran formación como archivista tenía un control asombroso del registro histórico y actual de los habitantes de la parroquia, de modo que con darle unos apellidos y una fecha conseguía rápidamente localizar la persona que se buscaba fuese del año que fuese, así, muchos descendientes de Cerponzóns en la diáspora consiguieron encontrar sus raíces con su ayuda.
Cuando Don Manuel llegó aquí, comenzó a realizar actividades para los jóvenes de esta parroquia y los de la parroquia de Verducido con la idea de que nos conociésemos ya que somos parroquias hermanas. Así, tuvimos un montón de excursiones y otras actividades en común promovidas por Don Manuel.
También con los mayores intentó fomentar la unión entre vecinos, si había que ir a hacer el Camino de Santiago en 1 día, se hacía, con él a la cabeza, si había que hacer la peregrinación a los Milagros de Amil en una noche, se hacía, y el a la cabeza, si al llegar a Amil, después de escuchar la misa, había que hacer una comida de confraternidad con café, copa y chistes de curas, nuestro Don Manuel, era el primero.

En el momento que nuestro vecino José Ángel, le propone la idea en el año 1994, para formar un coro parroquial, ahí nuevamente estuvo Don Manuel, animando, coordinando y dirigiendo.

Nuestro párroco, revolucionó la parroquia, que, pasó de hacer los típicos pasillos de espadaña y fiuncho en Corpus, a diseñar alfombras florales creadas con materiales recogidos en nuestros montes y en nuestros jardines, realizadas con el trabajo en común de los vecinos que quisieron participar cada año, y todo con el mismo objetivo que tenía siempre Don Manuel, fomentar los lazos de unión entre los vecinos. 

Nuestras alfombras, a día de hoy, 39 años desde que se comenzaron a elaborar, son nuestro orgullo, y conocidas ya en muchas partes.
Don Manuel, supo conectar con los vecinos de todas las edades, incluyendo a los niños que acudían a catecismo encantados, por que nuestro párroco consiguió que se divirtiesen mientras aprendían.

El día de Reyes, siempre había un regalo para cada niño que sus Majestades los Reyes Magos dejaban a su paso por la iglesia. 

Las homilías de Don Manuel eran especiales, ya, que debajo del mensaje principal, siempre había un mensaje oculto que te hacía darle al “coco”, como decía, toda la semana.
Desde que Don Manuel llegó a esta parroquia, nos adoptó a todos y todos lo adoptamos, de modo que el se sintió y fue uno mas de nuestra querida parroquia, “SU CASA”.

Él nos conocía bien a todos, uno a uno, cuando hizo falta unas palabras de ánimo ahí estuvo para cualquiera que lo necesitase, pero, cuando alguno de nosotros necesitó un coscorrón para aclarar ideas también estuvo ahí.

A Don Manuel le gustaba su parroquia en fiestas, celebraciones, comidas vecinales, etc. Y en esos momentos, se quedaba unos minutos a lo lejos observando lo que más le gustaba, vecinos juntos compartiendo momentos felices, eso, en especial, lo hacía feliz.
Seguro que ahora desde donde esté nos observa por una ventanita que habrá abierto ahí arriba entre las nubes y estará orgulloso de su parroquia y sabrá que lo quiso y lo recordará siempre, con cariño, como un gran hombre y una buena persona. 

Hasta siempre Don Manuel…

NOTA :
Ao finalizar a misa, D. Herminio comentou que D. Manuel transmitiulle unha serie de desexos, dous deles foron a donación de un cáliz, devandito cáliz é o que utilizara D. Manuel na súa primeira misa oficiada na parroquia.

A segunda pediulle a D. Herminio que había que encargar un palio novo, e así o fixo D. Herminio, hoxe o palio estaba xa preparado para a celebración no día de mañá do Día de Corpus.

22- O CORPUS, HISTORIA.

O CORPUS OU CORPO DE DEUS.

Celébrase 60 días despois do Domingo de Resurrección, día xoves. Desde 1989 a festividade do Corpus Christi trasládase ao domingo seguinte. Aínda que a solemnidade da liturxia sexa en domingo, algunhas localidades celebran a procesión o xoves, polo que este día é declarado festa local polos seus respectivos concellos.
Na nosa parroquia por segundo ano consecutivo a celebración do Corpus vese limitada debido as medidas que esixen as autoridades, un exemplo son a confección das alfombras de Corpus, redúcese considerablemente, esperemos que o próximo ano todo volva á normalidade, en éstes momentos o máis importante é seguir conservando a tradición que compartimos con numerosos lugares de Galicia e do Mundo é ter a esperanza que o próximo ano poidamos volver a normalidade.

UN POUCO DE HISTORIA EN RELACIÓN AO CORPUS

A primeira festa do Corpus Christi ou Corpo de Deus, remóntase a finais do século XIII, na cidade belga de Lieja. En España a primeira cidade en celebralo sería Toledo, seguida de Sevilla e Barcelona, entre os anos 1280/1319.

Co paso dos anos o Corpus convértese no acto relixioso máis importante e cada vez máis cidades comezan a celebralo, en Galicia, o Corpo de Deus (denominación de como se coñecía antiguamente) ten os testemuños máis antigos nas cidades de Orense e Pontevedra, estamos falando dos anos 1437/38.

É no Século XV cando a celebración do Corpus vaise a considerar como Día Santo, as referencias deste día como festivo dinnos que en 1482 celébrano en Ponteareas dese xeito.

Conforme vai tendo máis auxe, vai collendo máis interese, era o ano 1559 cando o arzobispo de Santiago, Gaspar de Zúñiga, recibe unha orde do papa Paulo III, ordénalle a creación de cofradías do Santísimo en todo o arzobispado, a intención era que esas cofradías fosen as encargadas de correr coa organización do Corpus.

Anteriormente xa había cofradías que participaban no Corpus, as procesións do Corpo de Deus convertéronse nas máis concorridas, os gremios desfilaban coas súas danzas. Na nosa parroquia de Cerponzóns temos referencias das cofradías de San Antonio (1632) e a de San Roque (1650), a do Santísimo créase no ano 1688.

Investigando en artigos relacionados coa celebración do Corpus, vemos que partir do Século XVI as festas do Corpus tiñan dúas vertentes, consistían no seguinte :

Por unha banda, pola mañá facíase a misa e de seguido a procesión. Nela figuraban as cofradías, levando as imaxes dos seus santos, cos seus comparsas, figurantes e danzantes; xunto aos xigantós ( en Galicia chamados Cocas, Almazonas ó Pantasmas), ademais cada cofradía levaba o seu gaiteiro.

É de supoñer que en Cerponzóns o único gaiteiro que temos referencia, o fillo de Domingo da Vila, no ano 1752, contratábase para ir ese día coas cofradías en procesión. Tamén as cofradías tiñan por costume ir acompañadas de un tamborileiro, seguramente a fináis do S.XIX é comenzos do XX, o noso veciño Manuel Castro era o que acompañaba a ditas cofradías.

Naqueles tempos xa se tiña por costume botar fiuncho, espadanas, follas e flores polo lugar onde ía pasar a procesión, un costume que se iniciou en Santiago de Compostela no 1596, o Concello dera orde ao Gremio de Pasteleros “enramar muy bien la fuente de la Plaza del Campo”.

Durante os seguintes anos polas rúas onde ía pasar a procesión, comezouse a botar fiuncho, xestas, espanadas, buxos etc. sen ningún tipo de deseño. Nas cidades máis importantes polas tardes facíanse “comedias profanas”, o lugar máis adecuado eran as prazas, nelas había funcións de títeres, corridas de touros e diversos tipos de xogos. Todo isto foi desaparecendo co paso do tempo, entre o S. XVIII e XIX, unha gran maioría comezaba a desprestigiar estás comedias e a nomealas como unhas carnavaladas que non tiñan cabida no Día do Corpus. 

Así foi que a procesión do Corpus viuse reducida ao acto litúrxico, inclusive deixaron de levar ata os santos en procesión, anos despois volveron de novo os santos á procesión xunto aos nenos e nenas de Primeira Comuñón.

Na nosa parroquia os máis maiores temos recordos daqueles anos da celebración do Corpus onde estendíanse o fiuncho e as flores polo antigo percorrido, recordo que formaban cos vexetais un corredor, sen moito deseño, só coa intención de marcar o lugar por onde ía pasar a procesión, ata que coa chegada de D. Manuel, comezou un nova maneira na confección das alfombras, con él deuselle unha maior importancia é a veciñanza colaborou de tal forma que hoxe en día as alfombras florais de Corpus de Cerponzóns son coñocidas por toda Galicia.

21- AS COFRADÍAS DE CERPONZÓNS

AS COFRADÍAS AO LONGO DA HISTORIA DE CERPONZONS.
No periodo central da época medieval xorde o asocianismo relixioso, tanto nas cidades como nas comunidades do rural. Os dominicos e os franciscanos son os artífices de levar unha intensa labor creando fundacions, para iso contaron coa colaboración dos curas párrocos, a partir dese momento as cofradías fóronse arraigando entre os campesiños, eran momentos en que a Igrexa usas como recurso para loitar contra a herexía e de paso para difundir a doutrina.

No libro que leva por título XEVE, escrito por D. Herminio Sande Lado, cura párroco de varias parroquias, entre elas a de Cerponzóns, dinos que as cofradías tiñan gran importancia naqueles tempos porque marcaban o baremo-social dunha parroquia e a tendencia a seguir ante determinados acontecementos.

Segue D. Herminio comentando que sen chegar a profundizar na maior ou menor influencia da vivencia relixiosa, si que era moi importante pertencer a algunha cofradía porque, salvo anomalías, tíñase garantido o enterramento dentro da igrexa e a consideración de bo cristián e ademáis as honras fúnebres máis ou menos solemnes en función da capacidade económica.

Tamén hai que resaltar a participación dos bispos, eles tamén promoven as fundacions de cofradías, dado que tiñan grandes vantaxes desde o punto de vista doctrinal e pastoral. Era un xeito de impulsar é de estimular a participación da veciñanza nos actos de culto, de paso dábase máis difusión e consolidaba as devocións por unha Igrexa renovada.Ademáis  garantíase o aseo e mantemento das igrexas, a dotación dos obxectos litúrxicos, os adornos nos altares é imaxes etc.

Aínda así, a mediados do S. XVI, cando comezan a verse os primeiros efectos da creación de cofradías, a súa progresión é lenta, existen moitas dificultades, dado á pasividade de parte do clero parroquial e a rudeza dos fieis, houbo momentos que chegaban a desesperar aos bispos.

Polo que puiden comprobar a etapa comprendida entre 1630 e 1740 debeu ser a máis fecunda na historia das cofradías, dado unha serie de circunstancias que non vou entrar agora. Entre eses anos créanse as cofradías de Cerponzóns, buscando datos atopei que o total foron 353 cofradías na diócesis de Santiago.

En Cerponzóns creáronse tres cofradías: SANTÍSIMO SACRAMENTO (1688), S. ANTONIO ABAD (1632) é S. ROQUE (1650).

Hai que recoñecer que non todas as hermandades foron obxecto do mesmo interese por parte do clero á hora de apoialas, sempre intentaron darlle maior interese á de Santísimo Sacramento (que sería a que se encargaría do culto eucarístico), a do Rosario ( que sería a que fomentaría o culto mariano estimulando o rezo do rosario) e a das Ánimas do Purgatorio ( dedicada ás oracións polos defuntos).

Coa creación das cofradías vaise incrementando a frecuencia de misas e vaise impoñendo a práctica piadosa da lumbre do Santísimo, é dicir, a colocación dunha lampara de aceite que estaría acesa dia e noite, por certo que era moi custoso o seu mantemento, tamén as cofradías contribuíron a solemnizar a liturgia do Xoves e Venres Santo, costear a cera etc.

Tamén fora do templo levábanse a cabo celebracións, por exemplo a de Corpus Christi, a comezos do S. XVII as parroquias involúcranse a celebrar o día de Corpus, manifestándose de diversas formas : música, danzas, alfombras…

A presenza das cofradías chega ata mediados do século XX, pero a decadencia advírtese na segunda metade do S. XIX, debido a unha serie de causas. Aínda así a súa pegada non desaparece radicalmente, séguese realizando actividades lúdicas na parroquia ( verbenas, comidas comunitarias…), tamén se seguiría denominando determinados cargos responsables de organizar as actividades, ou de pasar o ramo aos novos maiordomos…

D. Herminio recórdanos que cada cofradía tiña un maiordomo, o cal tiña como obrigación atender a parte do culto que lle correspondía, celebrar as festas relixiosas, organizar a comida popular, recaudar a achega dos cofrades, realizar o petitorio na misa de cada domingo e render contas ao párroco cada un ou dous anos ou ata que se nomease a outro.

Seguramente, como ocorría noutras parroquias, aqueles veciños que pertencían a unha cofradía estaban incluídos a un grupo social que tiña preferencia a ser enterrado dentro da igrexa, uns tiñan sepultura propia, outros, os que económicamente non podían tela non tiñan un lugar preferente, pero abonando previamente unhas taxas de uso de enterramento dentro do templo, tiñan dereito a ser enterrados.

Logo había un último grupo, os pobres de solemnidade, normalmente eran enterrados no adro, excepto aqueles que por varias razóns ( algún veciño que pagaba as taxas, ou ben por pertencer a unha cofradía e ter recibidos todos os sacramentos) eran tamén enterrados dentro da Igrexa, era unha maneira de premiar ao difunto por ter boa condición relixiosa.

Na nosa parroquia, as dúas cofradías que se constituíron, separadamente da do Santísimo, a de San Roque e a de San Antonio Abad, seguramente foron creadas en honor a estes santos debido a que naqueles anos a presenza da peste era tal que se constituíron por ter fé neles.

Corría o ano 1962 cando é o último ano que se rendían contas relacionadas coas cofradías.

A COMIDA DOS COFRADES

No blog da nosa veciña Ana ten todo detallado en relación ás cofradías da parroquia, por exemplo comenta aquelas comidas dos cofrades ( recórdanme ás que se realizan nestes últimos anos nalgúns aspectos).

Comenta Ana que nunha das comidas realizadas no ano 1646, cunha cantidade de cofrades aproximadamente de 230, consumiron 120 Kg. de pan, 568 sardiñas e 129 litros de viño, outro exemplo é o do ano 1650, este ano deron conta dunha vaca, cuxo valor foi de 99 reais.

Pero no ano 1660, deberon de aumentar en consideración os cofrades, dado que se chimparon dúas vacas, bebéndose 193 litros de viño. Para rematar, no ano 1669, consumíronse, nin máis nin menos , que 4000 sardiñas.

Pero estas comidas non sempre acababan ben, moitos dos cofrades non eran precisamente uns “santos” e pasaba o que vos imaxinades….

Chegou un ano, 1712, en que se ordena que non se fagan máis comidas dos cofrades ” debido ás desordes, excesos e inquietudes” que se producían. Esta prohibición deu paso a que moitos cofrades abandonasen a cofradía á cal pertencían, máis tarde, sobre o 1721 moitos daqueles que se deron de baixa volvían integrarse de novo, seguro que de novo había comida…

NOTA : Para máis información: XEVE en el siglo XVII (Herminio Sande Lado), Las cofradías en la formación religiosa, de Domingo González Lopo

http://serpenties.blogspot.com/search/label/LAS%20COFRADIAS%20EN%20LA%20HISTORIA%20DE%20CERPONZ%C3%93NS

8- PARROQUIAS CON SAN VICENTE DE PATRÓN.

Levaba tempo que quería saber algo máis referente ao noso Patrón, púxenme a pensar en cantas parroquias habería en Galicia que tivesen a San Vicente/Vicenzo como Patrón. Na crenza relixiosa, un Santo patrón é un santo que ten unha afinidade especial cara a unha comunidade ou a un grupo específico de persoas.

Gustaríame  saber o porqué do motivo se escolleu a San Vicente como Patrón da nosa Parroquia, cal foi o motivo, si foi por haber sucedido algun feito no lugar, tamén si se pensou en outro Santo ou Santa coma Patrón ou Patrona.

 Xosé Manuel González Reboredo, coordinador del Instituto de Estudos das Identidades del Museo do Pobo Galego, dice no seu libro ¨Os Santos titulares de Parroquia en Galiza¨, que boa parte dos santos elixidos foron antes do S. VIII.

O noso Patrón San Vicente é o máis difundido dos mártires hispanos antigos, hai escritos que indican que o inicio do proceso de constitución das parroquias clásicas é o final da Alta Idade Media, máis o investigador Ermelindo Portela considera que no S. XII-XIII é o momento de consumarse en Galiza un poboamento disperso que favorece a consolidación da parroquia rural.

A medida que se iban formando as comunidades cristians,  van escollendo o seu santiño, donde muitos deles siguen sendo os mismos patróns na actualidade, esto foi debido a que en Galiza non tivo lugar o proceso de islamización que hubo en outras partes do Estado.

A miña curiosidade fixo que estivese buscando as parroquias que comparten o mismo Patrón ca nos, e aquí as tedes, para os que teñan tamén interese por saber cantas hai.

PROVINCIA DE LUGO :

1–San Vicente de Lagoa é unha das nove parroquias do concello lugués de Alfoz.

2–San Vicente de Pena é unha parroquia que se localiza no concello de Begonte.

3–San Vicenzo de Ver é unha parroquia que se localiza no concello de Bóveda, Pertence ó arciprestado de Santalla de Rei. 

4–San Vicente de Argozón é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Chantada.

5–San Vicente da Grade é unha parroquia do concello lugués de Chantada na comarca de Chantada.

6–San Vicente da Sariña é unha parroquia do concello de Chantada.

7–San Vicente de Vilamor é unha parroquia do concello de Folgoso do Courel na comarca de Quiroga.

8–San Vicenzo das Negradas é unha parroquia situada ó sur do concello de Guitiriz.

9–San Vicenzo dos Vilares é unha parroquia do concello de Guitiriz.

10–San Vicente de Vilamerelle é unha parroquia do concello de Guntín.

11–San Vicenzo de Rubián de Cima é unha parroquia do concello do Incio na comarca de Sarria.

12–San Vicente de Carracedo é unha parroquia do concello de Láncara na comarca de Sarria.

13–San Vicente de Toldaos é unha parroquia do concello de Láncara na comarca de Sarria.

14–San Vicente de Trigás é unha parroquia do concello de Mondoñedo na comarca da Mariña Central.

15–San Vicente de Candai é unha parroquia do concello de Outeiro de Rei.

16–San Vicenzo de Ambreixo é unha parroquia do concello de Palas de Rei na comarca da Ulloa.

17–San Vicente de Ulloa é unha parroquia do concello de Palas de Rei na comarca da Ulloa.

18–San Vicente de Deade é unha parroquia do concello de Pantón na comarca da Terra de Lemos.

19–San Vicente de Pombeiro é unha parroquia do concello de Pantón na comarca da Terra de Lemos.

20–San Vicente de Castillón é unha parroquia do concello de Pantón na comarca da Terra de Lemos.

21–San Vicente de Paradela é unha parroquia do concello de Paradela na comarca de Sarria.

22–San Vicente de Gondrame é unha parroquia do concello do Páramo.

23–San Vicente da Regueira é unha parroquia do concello da Pastoriza na comarca da Terra Chá.

24–San Vicente de Lousada é unha parroquia do concello lucense de Pedrafita do Cebreiro, na comarca dos Ancares.

25–San Vicente de Vilameá (do latín Villam Medianam, ‘vila situada no medio’) é unha parroquia do concello lucense da Pontenova, na comarca da Mariña Oriental.  

26–San Vicente do Burgo é unha parroquia do concello de Lugo na comarca de Lugo, na provincia de Lugo. 

27–San Vicente de Coeo é unha parroquia do concello de Lugo na comarca de Lugo, na provincia de Lugo

28–San Vicente de Pedreda é unha parroquia do concello de Lugo na comarca de Lugo, na provincia de Lugo.

29–San Vicente de Pías é unha parroquia do concello de Lugo na comarca de Lugo, na provincia de Lugo.

30–San Vicente de Rábade é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca de Lugo. 

31–San Vicente do Veral é unha parroquia do concello de Lugo na comarca de Lugo, na provincia de Lugo.

32–San Vicente de Covelas é unha parroquia do concello lugués de Ribadeo na comarca da Mariña Oriental.  
33–San Vicenzo de Betote é unha parroquia rural do concello de Sarria.

34–San Vicenzo de Froián é unha parroquia rural do concello de Sarria.

35–San Vicente de Eirexafeita é unha parroquia do concello do Saviñao na comarca da Terra de Lemos.

36–San Vicente de Pinol é unha parroquia do concello de Sober, na comarca da Terra de Lemos.

37–San Vicente de Mourulle é unha parroquia do concello de Taboada na comarca de Chantada.

PROVINCIA DE CORUÑA :

1–San Vicente de Fervenzas é unha parroquia que se localiza no ooeste do concello coruñés de Aranga na comarca de Betanzos. 

2–San Vicente de Caamouco, é a parroquia máis oriental do concello coruñés de Ares.

3–San Vicenzo de Burres, é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Arzúa na comarca de Arzúa.

4–San Vincenzo da Baña é unha parroquia que se localiza no centro do concello coruñés da Baña na Comarca da Barcala.

5–San Vicente de Moruxo é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Bergondo.

6–San Vicenzo de Arceo, é unha parroquia que se localiza no noroeste do concello de Boimorto na comarca de Arzúa.

7–San Vicenzo de Cespón, é unha parroquia que se localiza no leste do concello de Boiro, na comarca da Barbanza. 

8–San Vicente de Boqueixón, é unha parroquia que se localiza no centro do concello coruñés de Boqueixón, na comarca de Santiago.

9–San Vicente de Regoela é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Cabanas.

10–San Vicente de Vigo é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Carral.

11–San Vicente de Armea, é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Coirós.

12--San Vicenzo de Cuns, é unha parroquia que se localiza no suroeste do concello coruñés de Coristanco na comarca de Bergantiños. 

13–San Vicenzo de Duio, é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Fisterra. 

14–San Vicente de Vitiriz é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Melide na comarca da Terra de Melide.

15–San Vicente de Meá é unha parroquia que se localiza no centro do concello de Mugardos. 

16–San Vicenzo de Aro, é unha parroquia situada ao leste do concello coruñés de Negreira, na comarca da Barcala. 

17–San Vicenzo de Carres, é unha parroquia que se localiza no concello de Oza-Cesuras.  

18–San Vicenzo do Pino é unha parroquia que se localiza no centro do concello do Pino. 

19–San Vicenzo da Graña, é unha parroquia que se localiza no centro do concello coruñés de Ponteceso na comarca de Bergantiños.  

20–San Vicente de Noal é unha parroquia situada ao norte do concello coruñés de Porto do Son, na comarca de Noia.  

21–San Vicente de Augasantas, é unha parroquia que se localiza no centro do concello coruñés de Rois, na comarca do Sar.  

22–San Vicente de Arantón, é unha parroquia que se localiza no centro do concello de Santa Comba.  

23–San Vicente de Marantes é unha parroquia que se localiza no concello de Santiago de Compostela. 

24–San Vicenzo de Ribadulla é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Santiso. 

25–San Vicenzo de Bama, é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Touro na comarca de Arzúa. 

26–San Vicenzo de Vilouchada é unha parroquia que se localiza no sur do concello de Trazo. 

27–San Vicente de Niveiro é unha parroquia que se localiza no leste do concello de Val do Dubra.  

28–San Vicente de Rial é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Val do Dubra. 

29–San Vicente de Meirás, antigamente San Vicenzo de Meirás, é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Valdoviño.  

30–San Vicente de Vilaboa é unha parroquia que se localiza no oeste do concello de Valdoviño na comarca de Ferrol.

31--San Vicenzo de Curtis é unha parroquia que se localiza no nordés do concello de Vilasantar. 

32–San Vicenzo de Vimianzo é unha parroquia que se localiza no norte do concello coruñés de Vimianzo na comarca da Terra de Soneira. 

PROVINCIA DE OURENSE :

1–San Vicente de Coucieiro é unha parroquia do concello de Baños de Molgas na comarca de Allariz-Maceda.

2–San Vicenzo de Carballeda é unha parroquia que se localiza no oeste do concello ourensán de Carballeda de Valdeorras na comarca de Valdeorras.

3–San Vicente de Pepín é unha parroquia do concello ourensán de Castrelo do Val na comarca de Verín.

4–San Vicenzo de Paradela é unha parroquia do concello de Castro Caldelas na comarca da Terra de Caldelas.

5–San Vicente de Lobeira é unha parroquia do concello de Lobeira, na comarca da Baixa Limia.

6–San Vicente dos Abeledos é unha parroquia do concello ourensán de Montederramo na comarca da Terra de Caldelas.

7–San Vicenzo de Infesta é unha parroquia do concello ourensán de Monterrei na comarca de Verín.

8–San Vicente de Coucieiro é unha parroquia do concello de Paderne de Allariz na comarca de Allariz-Maceda.

9–San Vicente de Graíces é unha parroquia pertencente ao concello da Peroxa.

10–San Vicente do Navallo é unha parroquia do concello ourensán de Riós.  

11–San Vicenzo de Espiño é unha parroquia que se localiza no concello da Veiga.  

12–San Vicenzo de Fradelo é unha parroquia do concello de Viana do Bolo na comarca de Viana.

13–San Vicenzo de Vilaseco da Serra é unha parroquia do concello de Viana do Bolo na comarca de Viana.

14–San Vicente de Reádegos é unha parroquia do concello de Vilamarín, na comarca de Ourense.

15–San Vicente de Leira é unha parroquia que se localiza no centro do concello de Vilamartín de Valdeorras.

16–San Vicente de Vilar de Cervos é unha parroquia do concello de Vilardevós na comarca de Verín.

17–San Vicente da Abeleda é unha parroquia do concello ourensán de Xunqueira de Ambía na comarca de Allariz-Maceda.

PROVINCIA DE PONTEVEDRA :

1–San Vicenzo de Oubiña é unha parroquia que se localiza no norte do concello de Cambados.

2–San Vicenzo de Berres é unha parroquia que se localiza no concello pontevedrés da Estrada.

3–San Vicente de Oitavén é unha parroquia que se localiza no concello de Fornelos de Montes.

4–San Vicente de Mañufe é unha parroquia que se localiza no concello de Gondomar.

5–San Vicente do Grove é unha parroquia que se localiza no concello do Grove. 

6–San Vicente de Nogueira é unha parroquia que se localiza no concello de Meis.

7–San Vicente de Cerponzóns é unha parroquia situada ao norte do concello de Pontevedra. 

8–San Vicente de Trasmañó é unha parroquia que se localiza no concello de Redondela.  

9–San Vicente de Rodeiro é unha parroquia que se localiza no concello de Rodeiro. 

10–San Vicente de Soutelo é unha parroquia que se localiza no concello de Salceda de Caselas. 

11–San Vicente de Barrantes é unha parroquia do concello de Tomiño.

TOTAL : 97

Nota : Espero que non quedase ningunha atrás, éste traballo foi grazas a Wikipedia é o Arzobispado de Santiago.