O CARIÑO DE CERPONZÓNS POR TERESA ABELLEIRA.

Despois de pasar uns días de emocións fortes debido aos partidos de fútbol da Selección Feminina Española de Fútbol, de ir vendo os partidos a altas horas da madrugada, de animar, de sufrir e de alegrarnos das vitorias e de chegar á final tan esperada e ademais de gañala, aínda por encima, tendo a unha xogadora que desde os seus inicios tiñámoslle un agarimo especial, é momento de recordar o motivo do cariño.

Un agarimo que vai máis aló da súa traxectoria futbolística, non vou comentar nada máis sobre fútbol, creo que nestes últimos días xa se falou bastante, nin vou falar todo o que rodea relacionado co mundo do fútbol coa família Abelleira, exemplos máis cercanos o Alba C. F. , A.J. Lérez e Pontevedra C.F., dónde participaron coma xogadores, entrenadores, directivos, patrocinadores etc.

O día que a Selección Feminina proclamouse Campiona do Mundo, felicitei no grupo de wasap a selección é a Teresa Abelleira é algúns veciños, por privado, preguntáronme sorprendidos que relación tiña Teresa coa nosa parroquia ao comentar que tiña raíces con Cerponzóns

Ás veces as cousas pasan tan rápido que con só pasar uns anos vanse esquecendo, por iso, o celebrar este acontecemento de conseguir un Campionato do Mundo, é propicio comentar o agarimo que se lle ten á familia de Teresa Abelleira e fareino lembrando aos bisavós de Teresa, por parte de pai, o señor Benigno e a señora Digna.

O bisavó e a bisavoa de Teresa, naceron a principios do 1900, a tatarabuela da nosa campiona era natural de Cerponzóns e durante anos tivo unha pequena tenda na parroquia de Lérez. Naquela época que viviu en Lérez, naceron os seus catro fillos: Benigno, David ( máis coñecido por Sito), Tomás e Digna.

O bisavó Benigno, era natural de Verducido e desde moi xovenciño comezou a traballar nunha panadería situada nos Arcos de San Bartolomé, fundada en 1880.

Cando casaron Digna e Benigno, atopábanse cunha falta de todo, ao pouco tempo tiveron a oportunidade de facerse cargo da panadería onde traballaba Benigno desde os doce anos, para iso tiveron que pedir un préstamo e a base de moito traballo, conseguiron saír adiante, comezando cun cilindro de pan gramado e unha amasadora, un carrillo tirado por un cabalo e nada máis.

O seu sacrificio fixo que en poucos anos puidesen modernizar a panadería e poder comprar o primeiro forno xiratorio que houbo en toda a cidade.

Lembraba Digna, nunha entrevista que lle fixeron no ano 1999, que o seu fillo Sito, era multado habitualmente cando iba a repartir o pan por Lerez, Alba, Campañó, Cerponzóns…o motivo era que Sito aínda non podía conducir o carrillo, pois tiña que ter os 15 anos cumpridos para poder conducir.

En 1953, tras a morte do pai do pai de Digna, a súa nai decide ir vivir a Cerponzóns, ao lugar da Cañota, alí, nunha casa que tiña a curiosidade en que a metade da casa pertencía á parroquia de Campañó e a outra á de Cerponzóns, abriu unha tenda, e cos seus fillos foron a vivir nela, co paso do tempo, nesa casa seguiron vivindo Digna e Benigno e o seu fillo Sito e a súa muller Carmiña.

Cantos recordos de mocidade teño da Cañota, sobretodo do baile que se celebraba na planta superior da tenda, sin esquecer o outro baile que tiñan, o Baile do Pino (situado na Avenida de Vigo) donde eu tiña preferencia para entrar nos camerinos dos artistas para pedirlle un autógrafo e cantos recordos teño de cando viñan a traer o pan o ultramarinos de meus pais, situado no lugar de A Rons.

A família Abelleira sempre se sentiron máis de Cerponzóns, pois ao longo dos anos celebraron vodas, bautizos , comuñóns e cando desgraciadamente chegou o momento do seu falecemento, foron descansar en paz no noso cemiterio parroquial.

Comentaba o añorado José Luís Fernández Sieira, no ano 1987, que o pan foi e segue sendo ao longo dous séculos o alimento por excelencia.

Este comentario facíao na entrega dos Premios “Amigos de Pontevedra”, premio que se lle facía a Digna Muñoz, propietaria dá Panaderia Abelleira.

Digna por aquel entón estaba próxima a cumprir 80 anos e a súa vida desde meniña estivo adicada a que moitos dos pontevedreses tivesen todolos días do ano ou seu pan fresco, comentaba J.L. Sieira que Digna estaba tanto na panadería amasando o pan, como que acaba repartíndoo polas casas usando para iso un gran cestón que levaba na súa cabeza.

Foi onde, entre a fariña branca e a calor do forno, coñeceu Digna ao seu marido, e alí foron nacendo e crecendo os seus fillos e os seus netos, todos eles coa Panaderia Abelleira como referente.

A Panaderia Abelleira, pechou fai pouco tempo, estaba situada preto dá Praza dá Pedreira, onde ademáis do seu pan, eran recoñecidos os seus variados produtos : biscoitos, roscas, tortas de alméndoas, as súas empanadas, as tortas de chicharróns …

7 AGOSTO 1987. DIARIO DE PONTEVEDRA

Doña Digna Muñoz Rey, propietaria de panadería Abelleira, galardonada por “Amigos de Pontevedra”

Recuerdo cuando teníamos que transportar el pan en burros y nos teniamos que esconder para que los repesadores no nos lo decomisaran.

PONTEVEDRA. (Por A. L.)

Doña Digna Muñoz Rey, señora de Abelleira, propietaria de Panadería Abelleira, en Arcos de San Bartolomé, una de las más acreditadas de la Provincia, ha sido distinguida por <<Amigos de Pontevedra», que le impondrá el galardón en la tradicional xuntanza que mañana sábado, tendrá lugar en la Ciudad Infantil Principe Felipe», de la Diputación Provincial.

Doña Digna, toda una vida de trabajo, es muy feliz después de cincuenta y seis años de matrimonio Siempre se muestra orgullosa de sus cuatro hijos y de sus nueras y yerno. Y también de sus 23 nietos y cinco biznietos.

-Está usted muy joven doña Digna.

-Bueno es que hoy me puse un poco guapa. Fuí a la peluqueria porque me dijeron que vendrian a verme unos periodistas del «Diario» por esa distinción que me concedieron los «Amigos de Pontevedra».

-¿Y qué impresión le causó?

-Cuando me enteré la verdad es que me sentí muy complacida. En un principio no me consideré con méritos suficientes, pero cuando se acordaron de mí por algo será.

-¿Posiblemente ha sido debido a que es usted una persona de gran dedicación al trabajo y por su simpatía con los clientes de su panadería?

-Mire usted, en lo que respecta al trabajo es cierto que toda mi vida trabajé. Primero en la panadería de mis abuelos en Lérez y desde hace cuarenta años en la nuestra.

-¿No han tenido ustedes otros negocios?

-Sí, esta tienda y bar aquí en La Cañota. También tuvimos el baile de La Cañota durante muchos años.

-¿Y el baile del Pino?

-No, ese era un negocio de mi hijo Benigno, en el que le ayudaban sus hermanos. Pero lo nuestro siempre ha sido la panadería, tenga en cuenta que mi marido fue panadero de profesión.

-¿A cuál negocio quiere más al de La Cañota o a la panadería?

-Sin lugar a dudas a la panadería. Estoy muy orgullosa de este negocio en el que trabaja toda la familia. Al principio nos costó mucho llevarlo arriba.

-¿Qué recuerda de la panadería de su abuela?

-Que teníamos que transportar el pan en burros hasta La Gándara y que a veces nos teníamos que esconder para que los <repesadores» de Arbitrios no nos decomisaran el pan. Cuando esto sucedía lo entregaban al Asilo de Ancianos.

-¿Cuánto valía un kilo de pan en aquella época?

-Dos reales, o sea cincuenta céntimos.

-¿Considera qué hoy en día pan es caro?

Sinceramente, no es porque me dedique a este negocio, pero el pan es el alimento de primera necesidad más barato. Está casi por los suelos. Siempre en alguna esquina o papelera encontrará un pedazo de pan.

¿Y qué opina de la próxima subida del pan?

-La barra dicen que va a subir dos pesetas. Creo que es una subida prudente que va a compensar un poco a los industriales panaderos.

-¿Usted también cree qué con pan y vino se anda el camino?

-Completamente convencida de ello, aunque a mí me gusta más con un poco de queso y algo de vino.

-¿Sabía usted doña Digna qué todos los clientes de Panadería Abelleira se alegraron al saber que «Amigos de Pontevedra» le habían concedido una medalla?

-Bueno, la verdad es que cuando salió en la Prensa recibí muchas felicitaciones. Pero a estas personas también quiero pedirles que sepan disculparme por si algún día no los puedo atender como ellos se merecen. Tenga en cuenta que a veces es lógico que una se encuentre disgustada por cualquier problema en el negocio y esto repercute en la relación con los clientes. No obstante, creo que siempre me he distinguido por el buen trato con el público, cuando no estoy de malhumor…

-¿Se considera una señora simpática?

-Eso tienen que decirlo los que me rodean. No obstante creo que soy de buen carácter. Anduve siempre a mi vida. Miré por mi marido y por mis hijos. Nadie me tiene que decir nada.

-Me han «soplado» que su hijo Benigno va a volver a la vicepresidencia del Pontevedra, C.F. ¿Qué opina?

-Mire usted, yo quiero mucho al Pontevedra y en mi casa todos somos socios desde hace muchísimos años, pero no me diga nada de que mi hijo va a volver a ser directivo, porque me disgusto. Bastantes años dedicó al Pontevedra. No es que por el fútbol abandonará los negocios, pero sí que le causó demasiados quebraderos de cabeza. Por otra parte, mi otro hijo David, es el presidente del Deportivo Alba y ya es hora de que dimita. Los hombres que están metidos en negocios familiares deben pensar en el fútbol sólo como espectadores como hace mi marido. El día que David deje al Deportivo Alba voy a llevar una gran alegría.

-¿Cómo mañana sábado, cuando los «Amigos de Pontevedra>, le impongan la medalla?

-A mi edad estas emociones creo que no me son convenientes No obstante, quiero expresar mi gratitud por esta distinción que me han concedido.

Enhorabuena, doña Digna.

O MOTIVO DO CARIÑO.

Os bisavós da nosa campiona, Digna e Benigno, foron un exemplo de caridade, durante moitos anos na nosa parroquia (supoño que noutras parroquias farían o mesmo) estiveron a repartir gratuitamente pan aos pobres de Cerponzóns, cando repartían pô-la parroquia é chegaban as súas casas, todolos días levábanlles unha, duas ou tres barras de pan, dependendo dos que vivían en cada casa, decir tamén que os seus fillos seguiron facendo o mesmo durante anos.

De seguro que hai veciños que recordan esto que vos conto.

Nota: O relato realiceino achegando datos da Voz do Rons, do Libro de Amigos de Pontevedra e do Diario de Pontevedra.

ÚLTIMAS NOTICIAS

Teresa Abelleira, premiada co Cidade de Pontevedra.

Bos dias, son Tomás Abelleira, irmán de Teresa. Teresa pidevos desculpas por non poder estar hoxe aquí por motivos profesionais e deportivos, pero quere dedicarvos as palabras que vou leer a continuación:

Son Teresa Abelleira Dueñas. O primeiro, agradecer o Concello de Pontevedra e ao xurado, síntome chea de orgullo por recibir este premio como Pontevedresa e por poder representar a miña terra noutras partes do mundo. Felicitar tamén a Matriuska Producciones polo seu gran traballo, é un honor compartir cartel neste Premio Cidade de Pontevedra.

Sempre estarei agradecida con Pontevedra, polo seu apoio incondicional e ás súas mostras de agarimo. Rematar o partido máis importante da miña vida e ver en imaxes que a praza da Ferrería estaba chea e sentirme tan acollida á miña volta do mundial por todas e todos as pontevedresas e pontevedreses na Praza de Mugartegui, son momentos que gardarei sempre na miña memoria e nunca vou esquecer, grazas por encherme de felicidade e orgullo. Aproveito tamén para darte as grazas alcalde, pola túa cercanía sempre conmigo e coa miña familia.

Unha parte de esa nena que empezou con tan só con 5 anos a xogar o fútbol nos campos da xunqueira sempre formará parte da muller futbolista que son hoxe en día. Grazas ó meu equipo AJ Lérez que me veu nacer e medrar como futbolista ata os 16 anos e aos meus entrenadores e aos meus compañeiros ós que sempre lles estarei agradecida. Síntome orgullosa de poder ser un referente e de ter aberto portas para que todas esas nenas pontevedresas que soñan con ser algún día futbolistas profesionais, saiban que poden chegar a selo, poden chegar a ser Campionas do mundo.

Se eu puiden, elas tamén poderán!

Nunha noticia do diario lin que o presidente do xurado destacou o meu papel que tiven na defensa dos derechos das mulleres e na loita contra o machismo.

É por iso polo que máis orgullosa me sinto. Por ser parte dunha xeración de mulleres futbolistas valentes e dispostas a deixar un fútbol e unha sociedade mellor da que nos encontramos. Dispostas a loitar pola igualdade e que algún día as nenas e mulleres teñan ás mesmas oportunidades das que desfrutan os nenos e homes. Dende aquí, animar aos clubes de Pontevedra a apostar polo fútbol femenino.

Por último, á miña familia: grazas por ser como sodes. Sodes a gran sorte da miña vida e sen vos nada desto sería posible.

De novo, sinto non poder estar ahí. Mándovos unha aperta moi forte chea de saúde e de bos desexos. E, que orgullo é ser de Pontevedra, grazas.

ENTREGA DO LIBRO PATRIMONIO ETNOGRÁFICO DE CERPONZONS

Unha representación da directiva da Asociación de Veciños O Chedeiro de Cerponzóns estivo presente na entrega do premio Cidade de Pontevedra a Teresa Abelleira.

Dado que polas súas ocupacións profesionais, Teresa non puido asistir, recolleu o premio o seu irmán Tomás, de mans da Presidenta de O Chedeiro, Liliana Casás, fíxoselle entrega do libro Patrimonio Etnográfico de Cerponzóns.

Este detalle que se lle fixo por parte dos representantes veciñais, é debido ás raíces famililiares que ten Teresa coa parroquia de Cerponzóns.

ESTE ANO TEN QUE IR A BUSCAR O CUCO…

Agustín O Mandila, Marcelino O Portugués, Pepe O Peneiras, Manolo O Lobo, Juan de Bernalda, Antonio O Chelo, Angelito de Pidre, Pepe O Toco e Juan O Becho.

Esta era a lista que todos os anos anotaba na taberna da Rons, Pepe O Peneiras, escribíaa nun papel de estraza que lle pedía a Carmen a taberneira.

A lista dos nomes que están ao principio deste relato estaba relacionada con aqueles homes, que por diferentes motivos, non chegaron a ter fillos.

A lista preparábaa todos os anos polas mesmas datas, a mediados do mes de Marzo, uns días antes da chegada do cuco.

Pero porqué motivo O Peneiras empeñábase en sinalar cada ano a un da lista para encargarlle o “traballo” de ter que ir buscar ao cuco ?

Nin que dicir ten que a aqueles veciños da lista non lle era do seu agrado cando O Peneiras comezaba a escribir a lista, ademais sempre esperaba que estivesen un bo número deles na taberna e cando comezaba a escribir, ao mesmo tempo poñíase a dicir os nomes en voz alta, para que todos os presentes decatásense, o cabreo dalgúns estaba asegurado.

Pero porqué o cuco? Que relación tiña o cuco con aqueles homes?

Por aquel entón eu o único que recordo do cuco era o escoitalo pola Rons, velo era imposible, excepto aquel cuco do balneario que daba as horas e que vía todos os días que pasabamos de vacacións na Vila do Carballiño.

Pero aquel cú cú á tardiña, o auténtico, preto da miña casa, era sempre habitual, cousa que desgraciadamente levo xa moitos anos sen escoitar.

Lendo un artigo de José Manuel Pedrosa, relata que “el cuco y su canto han sido, sin duda, uno de los animales y uno de los signos más insistentemente asociados, en la tradición folclórica española y paneuropea, al equinocial y complejo tránsito (no solo desde el punto de vista climático, sino también desde el punto de vista simbólico y ritual) del invierno a la primavera.

E é que o cuco, co seu canto, para os nosos veciños que traballaban o campo, era como un pregoeiro que anunciaba o pasar do mal tempo e daba paso á mellor época do ano.

Pero o cuco tiña outras connotacións que non eran precisamente positivas, pois por unha banda, todos sabemos que este paxaro de sempre foi asociado á fraude e á rapiña, pois como ave parásita, lanza ao chan os ovos de niños alleos e introduce os seus para que sexan empollados por outras aves. Tamén en moitos lugares, o cuco

asóciase ao adulterio e ao deshonor del derivado, ata o extremo de que en diversas linguas europeas o nome do cuco (ou algún derivado do seu nome) converteuse en sinónimo de cornudo.

No artigo que vos comento, aparecen unhas cancións, que dan pé precisamente a asociar o cuco con cornos e maridos mansos, dando lugar o porque O Peneiras relacionaba o cuco cos homes sin fillos, él incluido 😜.

EL CUCO Y EL ZAMACUCO

CANTAN EN EL MES DE MAYO

Y EL CABRON DE MI MARIDO

NO HA CANTADO EN TODO EL AÑO.

Esta es otra canción:

ERES COMO EL CUCO, NIÑA

PÁJARO QUE NUNCA ANIDA

PONE EL HUEVO EN EL AJENO

Y OTRO PÁJARO LA CRÍA